Kino-ditari 2009!

[autori]

Miku yne fuorisync me informon qe, ne kuadrin e Bienales së Tiranës 2009, çelet sot episodi i 3-të.

Në bashkëpunim me Akademinë e Multimedias dhe Filmit, Marubi, Tiranë, ne kete episod, ka dhe nje program me Filma ku figurojne disa qe asesi nuk duhen humbur :


E diel 11 Tetor / Sesioni 1

Ora 18.00 Filmi me regji te Chantal Akerman (Belgjike):
- "Jeanne Dielman, 23 quai du commerce, 1080 Bruxelles",
1975, 193' -



E hënë 12 Tetor / Sesioni 2

Ora 18.00 filmi me regji te Chantal Akerman:
- "D'Est" (East), 1993, 110'



E martë 13 Tetor / Sesioni 3
18.00 filmi me regji te Chantal Akerman:
- De l'autre côté (From the other side), 2003, 99'10''



E mërkurë 14 Tetor / Sesioni 4

ora 18.00 filmi me regji te Raymond Depardon (France):
- "10e chambre", 2004, 105' - nje nga filmat me te mire te dokumentaristit me te mire aktual francez, R. Depardon

Ora 20.00 :
filmi me regji te Danièle Huillet dhe Jean-Marie Straub:
- ""Sicilia !"", 1998, 64'



E premte 16 Tetor / Sesioni 6

ora 19.00 filmi me regji te Apichatpong Weerasethakul (Tailande):
- "Tropical Malady", 2004, 115'


programi i plote: http://tica-albania.org/TICAB/Shqip/...episode-3.html

[autori]

Nje film serb me teme nga lufta ne ish-Jugosllavi ne fillim te viteve '90 si dhe krimet e luftes se asaj kohe. Filmi nuk emeron asnje vend, asnje krahine : permes abstraksionit, regjizori ka dashur ta ktheje historine qe rrefen, ne histori universale. Historia eshte ajo e nje skuadre djemsh te rinj qe kryejne sherbimin ushtarak, dhe u bie per detyre te ekzekutojne nje padite te bukur vere, nje grup njerezish te pafajshem. Filmi tregon ngjarjen e nje dite te vetme.

Kur filmi shpreh anën e erret te personazheve te tij, mizerabilitetin e tyre, filmi fiton forcë dhe eshte i bindshem.

Problemi qendron me pjeset kur regjizori anon per nga ana mëshirore, compassionate. Per shembull titulli : "Ordinary people" do te thote : "Njerez te zakonshem" dmth regjizori do te na tregojë se keta djelmosha te rinj qe kryejne sherbimin ushtarak dhe ekzekutojne pa ju dridhur syu njerez te pafajshem, jane njerez si une e ti, pra njerez te zakonshem. Por une si spektator s'kam nevoje per tituj shpjegues, ate e nenkuptoj vete.

Ose, dialogje te tipit :
- "A numerove sa here shtive ?"
- "Po aq sa dhe te tjerët".
dhe ky dialog, shoqerohet me imazhin e djaloshit qe fsheh fytyren e tij me xhaketen ushtarake, si per te na thene qe, atij ja vret dielli syte, por jo vetem djelli...

Kur nje film kujton se une spektatori jam nxenes ne klasen e 4-te te tetevjeçares dhe marr vesh nga dynjaja aq sa merr vesh nje 11 vjeçar, une spektatori ne salle te kinemase, kam dalë déjà nga filmi dhe filloj e mendoj se ç'a do hà per darkë...

[autori]

Kur pata bere prezantimin e filmave te ketij viti ne festivalin e Kanes, pata shkrujt :

E premte 15 maj :

- Bak-jwi (Thirst) nga regjizori Jug-korean Park Chan-wook.(ky ka pas bere nja dy-tre filma qe s'me kane pelqyer ndonjehere : "Old Boy", Sympathy for Mr. Vengeance"...Por vjet, filmi i tij i fundit "I'm a Cyborg", me ka pas lene nje shije shume te mire (http://forumishqiptar.com/showpost.p...7&postcount=25). Ky qe prezanton kete vit ne Kanë, eshte horror me vampirë...)

Mbreme pashe filmin ne fjale, qe eshte vertet nje fare thriller-i gjysem horror, gjysem realist, me vampire, dhe me doza jo te pakta humori.

Historia : Nje prift korean, shkon vullnetar ne Afrike per te bere vaksinen e re qe nje mjek ka shpikur, kunder nje virusi vdekje-prures qe qarkollon neper bote. Nga te gjithe ata qe pranojne te bejne vaksinen, prifti eshte i vetmi qe shpeton gjalle, fale nje transfuzioni gjaku te çuditshem qe merr.
Pasi kthehet perseri ne Koré, i shfaqen ne lekure shenja te çuditshme. Prifti eshte kthyer ne vampir. Ketu fillon dhe filmi...

Dhe aty fillojne dhe problemet me të. Skenat e filmit duken si te ndara, duken si pa lidhje nga njera-tjtra dhe po aq pa lidhje nga narracioni i pergjithshem i filmit. Skenat ngjajne me copeza lekure te vdekura, qe bien njera pas tjetres...
Kjo ben qe tonaliteti i filmit bie çdo 10 a 15 minuta... ; shto ketu dozen naive te filmit, here me dashje (dhe ne kete rast, ato jane momentet e vetme interesante te filmit), here pa dashje...

Film-vampir, nepsqar (i pangopur), dhe mbi te gjitha, grotesk.

[autori]

Kemi nje shprehje ne në shqip: "Hyp ne pemë se te vrava ! Zbrit nga pema se te vrava !".

Keshtu eshte dhe puna e regjizoreve te rinj : hall me ata (qe jane shumica !) qe bejne filma pa pike personaliteti e realizojne thjesht produkte komerciale ne funksion te buxhetit, hall me keta si puna e Sarah Leonor, qe perpiqen sinqerisht te bene nje film te parë origjinal e kinofilik por qe per shkak te dashurise së pamatë kinofilike qe kane per artin e 7-te, më shume se nje film, realizojne nje demonstrim te admirimit te tyre per X apo Y regjizor apo reference kinematografike.

"Au Voleur" (Kapini hajdutët) eshte i mbushur me referenca magjistrale te tipit "Badlands" te Terrence Malick apo "Night of the Hunter" (Charles Longton) ose "They Live by night" e Nicolas Ray. Ndersa "pjesa tjeter" (pothuaj gjithe filmi, me nje fjale) nuk funksionon...

Hyp se te vrava ! Zbrit se te vrava !

[Aikido]

Autori më fal për ndërhyrjen, ju e posedoni Filmjournal? Kam lexuar shumë në atë faqe dhe përputhen me shkrimet këtu. Shkrime shumë të goditura dhe të japin kënaqësi kur i lexon. Suksese në vazhdim.

[autori]

Autori më fal për ndërhyrjen, ju e posedoni Filmjournal? Kam lexuar shumë në atë faqe dhe përputhen me shkrimet këtu. Shkrime shumë të goditura dhe të japin kënaqësi kur i lexon. Suksese në vazhdim.

Po, eshte blog-u (http://filmjournal.net/autori/) ku hedh te njejtat postime (komente per filmat qe shikoj) me keto ketu ; atje mungojne vetem diskutimet e here-pas hershme qe bejme ne kete forum...

faleminderit per urimet !
pershendetje.

(shkruaj ku te duash, ketu apo atje, jemi ne demokraci, dmth ne internet !! )

[autori]

Judd Apatow, mbreti i komedise aktuale hollywoodiane (qe per fat, eshte nje nga tre-kater regjisorët aktuale amerikanë vertet interesantë !), kesaj rradhe ka bere nje... tragjedi ! Sigurisht, jo tamam tragjedi, por pa dyshim, ky eshte filmi më pak komik i ketij regjisori-producent, gjithe duke mbetur nje komedi (kam shkrujt diçka me shume per Judd Apatow tek : http://filmjournal.net/autori/2009/0...nick-stoller// dhe http://filmjournal.net/autori/2009/0...-gordon-green/).

Kesaj rradhe, mbreti eshte lakuriq, pra Apatow nxjerr ne shesh atë qe "fshihte" permes komedive te tij te meparshme: Apatow eshte, ne fakt, nje tip i deziluzionuar nga jeta, aq sa nuk i beson më asgjeje ! Besim tek lidhja bashkeshortore ?? Vështirë... ! Besimi tek miqesia e sinqerte ? Ndofta..., por dhe kjo, edhe pse temë fondamentale e « Apatow movies », ne kete film eshte vene keqazi ne rrezik : e krimbur nga sistemi liberal, nga paraja, nga plakja, e sidomos nga frika e afrimit te vdekjes, edhe e famshja miqesi vellazerore Apatow-iane, kesaj rradhe eshte vene keqazi ne pikepyetje...

Te kuptohemi : "Funny People" e pershkruan nje trishtim i thelle, i fshehte, por filmi nuk ka asnje gram sentimentalizem. Thuhet lart-e-poshte se filmi i tij i fundit eshte diçka midis filmave te Woody Allen dhe komedive te Blake Edwards, por une them se, para se gjithash, kemi te bejme me nje film Renoirian (nga Jean Renoir, babai i kinemase humaniste franceze te viteve 40-50).


Historia e filmit : Adam Sandler (qe per mendimin tim eshte sot per sot aktori me i mire komik amerikan!), luan ne film rolin e nje aktori komik me famë boterore tek te 40-at qe papritur zbulon se vuan njga nje kancer i tmerrshem dhe do vdese me sot e me neser. Quhet George Simmons dhe takon nje debutant te ri komik, Ira Right (luajtur nga aktori Seth Rogen), me te cilin lidh miqesi.

Deri ne fund te filmit, George Simmons mbetet nje personazh antipatik e tmerresisht egoist, por asnjehere i denoncuar si i tille. Thjesht ai eshte siç eshte. Ka diçka vertet demokratike ne filmat e Apatow-t : secili nga personazhet mbetet ashtu siç eshte, me "te mirat dhe te keqiat" e tij. Dhe pikerisht ne kete prizem, me duket se filmat e tij jane Renoir-ianë: "Drama e kesaj dynjaje eshte se gjithkush nga ne ka te drejte" ( "La regle du jeu"- Jean Renoir 1939).

Megjithate, filmi eshte plot "kunderpesha" : nese nje personazh eshte konservator e egoist, nje tjeter eshte krejt e kunderta e tij. E keshtu me rradhe...

Ne fakt, nese do ta permblidhja ne nje fjali : "Funny people" eshte nje komedi...very serious !

[autori]

ah, dhe diçka per "FUNNY PEOPLE" :

Filmi mund te shihet edhe si nje "sfilatë" me T-shirt te tipit "geek" (nga seria televizive " Freaks and geeks" (1999) e te njejtit regjizor : very funny !

[autori]

Hajde pjellori kinematografike haje : 3 filma ne nje vit, Soderbergh-u !

Pas kryevepres "CHE", dhe nje filmi qe nuk e "nxirrte koken" dhe më pat lënë skeptik ("GIRLFRIEND EXPERIENCE" - http://filmjournal.net/autori/2009/0...ven-soderberg/), "The informant!" (INFORMATORI) eshte filmi i trete i Soderbergh-ut qe shikoj ne kinema, ne nje hapsire kohore 6 mujore ! Dhe prap nuk e di se ku do te dale ky regjizor bizarre, qe eshte kthyer keto vitet e fundit ne titullarin zyrtar te "kineastit indipendent" te studios amerikane "MIRAMAX".

Nganjehere thua se Soderbergh-u flet se nuk ka ç'te thote, keshtu qe shpik nje "sistem" fiksional qe kenaq te gjitha palët: filmi ne fjale, ne fakt, eshte autoportreti ironik i nje kineasti indipendipendent te MIRAMAX-it. Do me thene ?? Mjafton te shohesh filmin dhe e kupton !

Konkretisht : Mark Whitacre (rol i luajtur nga Matt Damon) punon per nje ndermarrje te madhe; misioni i tij eshte te jete informator, dmth te sajoje historira pseudo-spiunazhi per perdorim te brendshem.
Vjen nje dite dhe FBI-ja intervenon. Mark hyn ne kontakt me dy agjentete, gjithe duke menduar se eshte i punesuar nga FBI-ja dhe ben per kete te fundit te njejten gje qe bente dhe per ndermarrjen e tij: sajon historira me spiunazh industrial : improvizon, shpik, furnizon informacione gjysem te verteta gjysem fiksionale (te genjeshterta), realizon video me kamera te fshehte te mbledhjeve qe ben, etj etj.
Dy agjentet ja tregojne materialin bosit te tyre. Por videot e realizuara nga Mark nuk e kenaqin bosin. Dhe shefi u thote vartesve te tij : duhet diçka me e forte ! : duhet qe fjala « agreement » te prenoncohet gjate videos ! Dhe pikerisht, ky eshte dhe momenti kur kuptojme qe, ne fakt, e gjithe kjo histori spiunazhi, nuk eshte veçse nje alibi per te bërë portretin e nje universi, atij te produksionit indipendent (MIRAMAX !) dhe figurave te tij, prej te cilave, figura më e butë dhe me qesharake ne te njejten kohe eshte ajo e Matt Damon/Mark Whitacre. Dhe eshte e rendesishme qe Matt Damon luan kete rol, kete character, sepse behet fjale per nje proto-tip. Dhe ai eshte vertet proto-tipi : aktor, skenarist, producent ! Dhe po ashtu, e ka filluar me aventura rakamboleske dhe me andralla te shkruajturit e skenarëve per filma (kujtoni "Will Hunting" bashke-skenarist me Ben Affleck). Pra keshtu e kane keto punet e kinemase : andralla, sajesa, diskutime, ... ! Ne vend qe te spiunoje, informatori... flet tere kohen !!

Te besh nje auto-parodi, a eshte diçka e re ? Vellezerit Ceon dhe Tarantino e kane bere shume e shume vite me pare. Tani u kujtua Soderbergh-u ??

[autori]

Eshte hera e pare qe shkruaj ne kete forum per nje ekspozite video, ose me sakte, per nje instalacion video. Per fat, autor i saj eshte Apichatpong Weerasethakul, regjizori tailandez i te famshmit "Tropical Malady", perndryshe nje nga më premtuesit regjizorë te rinj aktuale.

Ky instalacion video ndodhet aktualisht ne Muzeun e Artit Modern te qytetit te Parisit dhe pata fatin ta vizitoj.

5 filma prezantohen ne 3 salla te ndryshme. Shoqeruar nga dy-tre objekte te ndryshme si psh nje mitraloz i ngulur ne toke, disa portrete femijesh e adoleshentesh, per te riprodhuar atmosferen e xhirimit te filmave ne fjalë :

-Making of the Spaceship dokumenton ndertimin e nje strukture ovoide si nje anije kozmiko-kohore.
-A Dedicated Machine tregon ngritjen e ketij objekti arkitekturor naten.
-Nabua Song, eshte interpretimi i nje kenge qe perkujton perplasjen midis ushtrise dhe fshatareve.
-I’m Still Breathing, - eshte xhirimi i nje clip-i te nje grupi rrok tailandez ne rruget e fshatit.
-Phantoms of Nabua, metrazh i shkruter per te cilin kemi diskutuar edhe ne kete forum ketu : http://www.forumishqiptar.com/showpo...8&postcount=59 e qe mund te shihet falas ne adresen ne fjale.

Gjesti më evident i filmave ne fjale eshte fuzionimi i kohëve, i shumë koheve njeheresh : koha e fiksionit (filmit), koha e mitit, koha e Historise (me H te madhe!), koha e se tashmes (jeta e perditshme, aktualiteti politik etj etj). Ky fuzionim proçedon ne kohe te dyfishtë : ne kohen permanente dhe kalimtare te ekspozites. Fragmentet formojne nje lloj filmi te copetuar qe eshte nderkohe nje fare "making-of"-i, endrra e nje filmi (te ardhshem), spektri ose hija e nje historie (njerezore).

Spektatori hyn ne ekspozite pa patur nevoje per prolog. Dhe ballafaqohet me te rinj fshatare, pasardhes te fshatareve te dikurshem komunistë, dikur ne lufte me Ushtrine. Sot behet fjale per nje popullsi apolitike, indiferente per te kaluaren. Ne fakt, pergatitja e filmit eshte i vetmi sheqtesim i tyre, eshte realiteti i tyre kryesor, realitet bujar per nje ekspozite te tille : filmi lind perpara syve te tyre dhe njeheresh perpara syve tane (vizitorëve e ekspozites).

Weerasethakul transformon kinemane ne spektografi. Dmth, njeri nga motivet kryesore te ekspozites eshte drita, e filmuar ballazi, duke verbuar hapsiren dhe duke krijuar spektre rreth saj. Tek Tropical malady, kjo ishte nje nga gjestet plastike me te forta te filmit ku Weerasethakul perdorte driten e neonit per te hapur "kanale" brenda imazhit, duke ftuar spektatorin ta perjetonte filmin edhe si eksperience materiale dhe fizike.

Primitive lind nga zbulimi i nje hapsire gjeografike (xhungla tailandeze) dhe nga nje anketim, nga i cili lind nje histori (shtypja e nje popullate nga Ushtria). Kjo hyn ne rezonance me aktualitetin e sotem tailandez, duke evokuar politiken e keqe te kryeministrit tailandez Thaksin Shinawatra dhe familjes se tij (gje qe me kujtoi ate te qeverisjes se sotme te Shqiperise...).


Forca e gjestit te filmave te ekspozites se Weerasethakul bazohet mbi nje "paradoks" : mos-intervenimi i regjizorit ne drejtimin e aktoreve dhe nje fare "artificialiteti" qe eshte goxha evident. Mizaskena ka te beje thjesht me regjistrimin e nje atmosfere te caktuar, asaj te xhirimit te filmave ne fjale, e shoqeruar nga prezenca e elementeve me drite, te infiltruar ne xhungel : topa futbolli qe marrin flake, prozhektore, vetetima, prezenca shkaterruese e te cilave thyen heshtjen dhe qetesine e genjeshtert qe mbizoteron ne xhungel. Pikerisht, shkaterrimi lejon riciklimin, prej nga lind nje proces permanent reinkarnacioni. Pa patur nevoje te kete njohuri mbi reinkanacionin budist, spektatori kupton se behet fjale per vënien e nje realiteti te sotem (bazuar tek shoqeria e konsumit) nen perspektiven e te kaluares, dmth edhe te se ardhmes. Per te konfirmuar nje vazhdimesi historike, kunder harreses (dmth dhe mohimit) te krimit.

Ushtrim kujtese.
Skalitje e mendjes (spirit) permes drites.

Master piece !

[autori]

Ne Festivalin e Kanës se ketij viti, Palma e Arte (Palme d'or), më teper se e arte, ishte e bardhe dhe e ftohte. Dmth e kam fjalen per filmin e fundit te austriakut Michael Haneke ”Das Weisse Band” (Kordelja e bardhe):



Film i gjithi bardh e zi, "Das Weisse band" i vendos ngjarjet ne nje fshat te humbur gjerman, ne vitin 1913, nje vit para fillimit te Luftes se Pare Boterore dhe merr persiper te kerkoje rrenjet e se keqes, te asaj te Keqeje qe Anna Arendt e quante e keqja banale (banal evil).

Dihet qe lejtmotivi kryesor i pothuaj gjithe filmografise se Michael Haneke eshte tema e pulsioneve sadike te njeriut, nen masken e pafajesise më banale dhe më buzë-qeshur qe mund te ekzistoje. Dhe ne nje fare menyre, filmat e tij kane zakon ta trajtojne nje gje te tille me nje ton dënimi ndaj spektatorit.
Por kesaj rradhe, per ti dhene Cezarit ate qe i takon, regjizori nuk merr poze profesorale (per me teper qe Haneke, ka qene profesor filozofie !), nuk jep mesime, nuk merr pozat e kineastit konceptual: ai thjesht e ne menyre inteligjente dhe diskrete (mizaskene per tu lëvduar !!) rrefen nje histori, permes te ciles transmeton vizionin e tij per boten, per njeriun.

Film i qëruar, intensif, mizor dhe i mprehte si brisku, "Kordelja e bardhe" ka meriten e te qenit nje film qe eviton "efektet shokuese" dhe convenience-n.

Suprize interesante !

[autori]

Kisha degjuar se Frederick Wiseman ishte nje nga tre-kater dokumentaristët me te talentuar aktualë, por nuk kisha pare kurre nje film te tij. Pashe kete te fundit, qe titullohet "La danse - Le ballet de l'Opéra de Paris", pra "BALETI i Operas se Parisit".

Pergjate 12 javesh, me nje rezultat prej gati 90 oresh xhirime,Wiseman, regjizor amerikan, ka filmuar sallat e provave te ketij institucioni francez, i cili, si rralle ne bote, financohet nga shteti francez qe prej... tre shekujsh ! (gje e paimagjinueshme ne USA).

Wiseman i mbetet besnik metodes se tij filmike : pergjate 2 ore e 40 minutash, ai regjistron trupat e balerinëve pas hilenë më te vogel (shihet midis te tjerash edhe balet-maestri francez me origjine shqiptare Angjelin Preljocaj), pa asnje koment (dokumentari nuk shoqerohet nga ndonje zë komentatori), pa asnje efekt special, pa levizje te panevojshme kamere, kryesisht permes planesh te gjate sekuence sepse ajo qe i intereson regjizorit nuk eshte gje tjeter veçse perpjekja, puna, lodhja e balerinëve. Jo per te na mahnitur me kete perpjekje, me kete lodhje fizike, por per ta ndare atë me spektatorin.

[autori]

Nese Hou Hsiao-Hsien-i, pa dyshim regjizori me i talentuar aziatik i ketyre 20-25 viteve te fundit do kish nje konkurent, ai pa dyshim do ish nje tjeter tajvanez: Tsai Ming-Liang.

Kam komentuar ne kete forum dy filma te tij :
- http://filmjournal.net/autori/2009/0...ai-ming-liang/
- http://filmjournal.net/autori/2009/0...ai-ming-liang/

Nese do permblidhnim me pak fjale atë se ku qendron kripa e filmave te Tsai Ming-Liang-ut, ajo do ishte :
- burlesku depresiv
- plane te "sterzgjatura" filmike, qe ngjajne me numra cirku
- invencion (shpikje, novatorizem) delirant
- "pamundesia" e secilit plan filmik per te tejkaluar planin filmik pasardhes
- shija e shqueshme per komeditë muzikore
- shija e shqueshme per permbytjet (dhe ujin, ne pergjithesi) - ka nje skene komiko-stresuese ne filmin ne fjale, ku heroi kryesor i filmit perpiqet te ndaloje nje shperthim robineti te lavamanit !! - e paparë !


E megjithate, per here te pare ne filmografine e tij (gjithesej 8 ne 25 vjet karriere), Tsai Ming-Liang ... deshton ! Deshton, dhe ky eshte nje lajm i mire !

Pse eshte lajm i mire ?
Po shpjegohem.

Cdo njohes i mire i filmave te Jean-Luc Godard, eshte koshient se ne raport me ato qe regjizori realizoi ne vitet '60 e qe i dhane atij sukses e famë, filmat e viteve '80 jane "te deshtuar", ne sensin e lënies se nje shijeje se "diçka nuk eshte e arritur plotesisht". Gje normale, kur shikon sensin "eksperimental", guximtar, te fimave te viteve '80 te JL Godard. Por qe e çuan krijimtarine e tij ne nje stad te ri, qe tejkalon stadin e viteve '60.

E njejta gje me filmin e fundit te Tsai Ming-Liang : Vertet qe ne fund, filmi te lé nje shije se regjizori ka deshtuar ne nderrmarjen e tij, ne aktin e tij artistik, por pikerisht, kjo legjitimon vepren e tij, i jep asaj shijen se ne art, duhet rrezikuar ("deshtuar"), per të avancuar !

Ajo qe eshte e habitshme, eshte se filmi (2 ore e 20 minuta) permban ne vetvete disa nga sekuencat filmike më te hatashme qe mund te kem pare ne kinema kete vit, edhe pse, ne totalitetin e tyre, sekuencat nuk arrijne te "krijojne" nje të tërë. Por pikerisht, ndofta filmi duhet pare me kete sy: si "copëza" plastike, qe qellimshem nuk "duan" te kompozojne nje të tërë. Fundja, vete regjizori nuk shqetesohet fare per koherencen narrative te filmit te tij !

Dhe ne fakt, historia e "Face" eshte e thjeshte : nje regjizor tajvanez vjen ne Paris per te realizuar nje film qe trasferon mitin e Salomé-së (luajtur nga top modelja Laetitia Casta) ne Muzeun e Luvrit. Mbreti Hérode luhet nga Jean-Pierre Léaud, aktor fetish i "nouvelle vague" ("Vala e re" franceze e viteve '60) dhe rolin e producentes se filmit e luan nje tjeter aktore e famshme e viteve '60, Fanny Ardant.

Ne fakt, filmi eshte nje auto-parodi, sepse "FACE" (Visage) (Fytyra) eshte film i financuar nga Muzeu i Luvrit. Dhe, pikerisht, ashtu si tabllotë (pikturat) e Karavaxhios dikur transformonin skenat biblike ne tabllo erotike te ethshme, ashtu edhe filmi i Tsai Ming Liang tejkalon permes te bukures, nivelin thjesht komercial te producentit, dmth te muzeut te Luvrit ne Paris.

[autori]

"This is it" eshte deshmia e fundit vizuale dhe sonore e Michael Jakcson, me këngët e te cilit jemi rritur.

Keshtu qe ja vlente te shkoje ne kinema per te pare imazhet e fundit (provat e fundit per koncertin e tij te programuar), disa dite para se ti jepte fund jetes se tij.

Sikurse ja vlente te dilja nga salla e kinemase (siç dola !!), 15 a 20 minuta pas fillimit te filmit !

Per nje arsye te thjeshte : une e dija qe Majkëlli, ne vitet e fundit te jetes se tij, ishte kthyer ne karikature te vetvetes, po, kisha "harruar" qe, ta shikosh e degjosh kete karikaturë në imazh dhe zë, eshte nje torture e vertete.

Thene ndryshe : te filmuarit e nje te vdekuri-te gjalle, i kalon kufijte e çdo moraliteti.... Ose edhe me thjesht : nje i vdekur-i gjalle, edhe mund te filmohet, por s'ka pse te shfaqet ne syte e botes.

[autori]

Pak regjizorë e kane filluar krijimtarine e tyre siç e ka filluar Alain Resnais ne fillim te viteve '60 : me filma te vrullshem, gjithe passion, gjithe nerv ("Hiroshima mon amour", "Marienbad", "Muriel"...- kete te fundit, e adhuroj personalisht !).
Pastaj vijne filmat e viteve '70, ka nje fare renie ne vrullin e Alain Resnais, megjithate, nje film si "Mon oncle d'Amérique" mbetet i paharrueshëm !

Duke filluar nga vitet '90, filmat e tij plaken, per fat te keq ne perpjestim te drejte me plakjen fizike te regjizorit (edhe pse fama, - ah e famshmja famë ! - regjizorit i ka ardhur duke ju shtuar...).

Keto dite, shtypi francez, ne ekstazë te plote, nuk ka lënë lavde pa i thurur filmit "Les herbes folles" (Barishtet e çmendura), krijim i fundit i 87 vjeçarit Alain Resnais. U tha qe "ajo qe ka bere kete here Resnais ne filmin e tij, nuk ështe pare ndonjehere në kinema !".

Dhe une thashe se ç'do shoh ! Dhe ne fakt, shkova ne kinema, dhe pashe nje film qe i ngjan fotos se meposhtme :



Siç shihet, revista prestigjioze franceze "Cahiers du Cinéma" e lexon keshtu kete foto (dmth, dhe filmin ne fjalë) : "Rinia e habitshme (e "çmendur") e Alain Renais !". Une e lexoj : "Pleqeria e maskuar e A. Resnais" : Per mua, aq sa maskon kasketa kete portret patetik te regjizorit, aq dhe filmi i tij i fundit maskon nje film plakaruq, patetik dhe pa piken e interesit...

[autori]

Greg Mottola filmin e tij te pare (i mrekullueshmi "SUPERBAD" : http://filmjournal.net/autori/2009/0...-greg-mottola/ ) e pat realizuar nen hijen e Jud Appatow-t, mbretit regjizor-producent te komedise se mire hollywoodiane aktuale. Kesaj rradhe, Mottola filmin e tij i fundit "ADVENTURLAND" e ka realizuar pa ndihmen e Appatow-t dhe "bandes" se tij, gjithe duke çuar edhe me lart cilesine tashme te konfirmuar me "Superbad" !

Regjizori gjerman Fassbinder thoshte ne raport me Douglas Sirk-un, mbretin e melodrames amerikane te fund viteve '50 : "Sirk eshte i vetmi kineast ne bote qe i do aq fort te gjithe personazhet e filmave te tij, te gjithe, pa perjashtim ! Nderkohe qe ne regjizoret e tjere, bashke me mua ne krye, harxhojme kohen duke dashuruar disa, e duke urryer ca te tjere"

Dhe Fassbinder-i kishte te drejte : kur shikon filmat e Douglas Sirk, spektatori kupton se me të vertete ne filmat e Sirk-ut nuk ka "personazhe negativë", "personazhe te keqinj", "njerez te poshter". Ka thjesht njerez !

Te njejten ndjesi kam patur me filmin "Two Lovers" te James Gray dhe kesaj rradhe me "Adventurland" te Greg Mottola-s, nje film ku mund te "lulëzonin" personazhe nga më te poshtrit e më te ligët qe mund te mbajë dheu ! Por jo ! Asnje te tille ne film ! Asnje personazh i parë (i shikuar, i veshtruar) si i tille nga syu i regjizorit !

Marrim mekanikun e parkut (filmi i zhvillon ngjarjet ne nje Park Lojrash), nje bukurosh tip Don Zhuani, qe kalon kohen duke gjujt gocat e reja rreth e rrotull Parkut te Lojrave, te cilat i genjen keq fare duke u shtirur si ish-baterist i kengatarit te famshem Lou Reed (nderkohe qe ngaterron keq fare titullin e nje kenge te ketij te fundit !! ). Pa harruar qe, edhe pse i martuar, ka nje relacion te fshehte seksual me Emin, nje vajze e re qe punon aty. Shkurt, ne pamje te pare, s'gjen nje fjale te mire per nje personazh te tille !
E megjithate, pak e nga pak, gjate filmit, mekaniku behet gjithe e më shume simpatik, pasi ne nje fare menyre, pak e nga pak, ai i behet si nje vella i madh heroit kryesor te filmit, James-it, më shume duke e keshilluar se sa duke "ja rras", ne lidhje me dashurine e ketij te fundit per Emin (me te cilen, fshehurazi, mekaniku ben sex !!).

"Adventurland" ne fakt, eshte nje film, nje komedi, mbi dashurine dhe seksin. Mbi dashurine e pare, e sidomos, per raportin e pare seksual ne jete. Gjithe filmi zhvillohet ne nje park lojrash, ku James, heroi kryesor, nje djale i ri, shkon te punojë gjate veres. Dhe bie ne dashuri me Emin. Ne fakt, James, kishte planifiku te shkonte gjate veres ne Europe, per te praktikuar gjuhet e huaja qe ai di. Por s'ka lekë ! Dhe perfundon ne nje park lojrash vere.

Pra, ne nje fare menyre, "ADVENTURLAND" eshte triumfi (qofte dhe pa dashje !) i nje zhanri kinematografik (komedia romantike !) mbi nje zhanër letrar (ditari i udhetimit, qe James do mbante gjate udhetimit neper Europe, nese do te realizonte endrren te shkonte atje per pushimet e veres). Pra historia e nje studenti amerikan i shtrenguar te punoje gjate veres ne nje park lojrash, park qe i jep atij "shansin" te zgjedhojë (siç zgjedhohet nje folje !) problemet e komplikuara te seksit dhe me ato te ndjenjave (dashurise).

Film prekës, sepse merr persiper te jete modest, pra as shume per te qeshur (komedi ku spektatori nuk "fshin lotet nga e qeshura"), as shume i pasur (ne sensin ostontatues - ostentatious - pra qe i ekzagjeron cilesite e tij). Pra nje film qe kapet pas te vogles, intimes, te padukshmes, "tiny", kapet pas asaj gjeje qe ende s'ka lindur, s'eshte shfaqur, qe eshte ne embrion te saj.

A thua se James (heroi i filmit) po zbulon vete atdheun e tij, zbulon "dekorin" e atdheut te tij, anen e pasme te dekorit : njerzit jane simaptike, por dhe mizerabel, pak genjeshtarë, pak te vertete por fundja dhe ai nuk eshte me i mire se te tjeret ! Dhe pikerisht, kete zbulon James, ne Adventurland (qe eshte dhe emri i parkut te lojrave).

James zbulon... rrenoja ! Jo rrenojat arkeologjike qe priste te shikonte neper Europe, nese endrra e tij per udhetimin veror do te realizohej, por ne... Pittsburgh, ne Pensilvani, dhe qe prej atij momenti... fillon e ti doje ato "rrenoja" !

And I loved the movie !!!!

[peoples]

ADVENTURLAND

.... nje "e" qe harrove nuk beri qe filmi te me dilte tek allociné. Shkruhej Adventureland!:

Me sa po shoh, filmi s'ka dale ne kinema, por direkt ne DVD. Pra i bie qe ti t'a kesh pare ne DVD ose nga ndonje pervoje ilegale (shkarkim).


Une pashe keto dite "Strella", nje film grek. Nuk ka shume filma nga Greqia, fqinji jone i mire, i perjetshem! Shkova dhe e pashe, nuk u perpoqa te kuptoja se per çfare behej fjale. U mjaftova me nje: "histori dashurie e papare"! Se ku e lexova dhe mendova, akoma ka ne kinema regjizore qe gjejne çfare te thone per historite e dashurise?
Regjizori grek Panos H. Koutras ka si personazh kryesor Yiorgos (Jorgo-Giorgio-Gjergj), i cili del nga burgu porsa fillon filmi. Pra skenat e para na tregojne pothuajse asgje. Duhet te presim fundin per te marre fryme thelle e thene: aha, kjo paska qene enigma! Kjo eshte e gjitha, se ne film, edhe pse ai prek nje teme jo te lehte per t'i thene diçka spektatorit, pak dhe aspak kupton se ku dhe pse regjizori filmon Strellen aq afer. Kamera nuk i largohet asnjehere.
Po kush eshte Strella? Nje Transeksual qe ka patur nej jete te veshtire, por qe pak dime ne si spektator. Regjizori preferon t'i fshehi dhe t'i japi rendesi personazheve qe manipulojne filmin, i cili na manipulon edhe neve. Mendoj se eshte kjo se regjizori eshte shume i "ndjeshem" me kete histori. Ai idealizon boten e transeksualeve, e filmon ate shume bukur, plot me ngjyra pop te forta. Por nuk eshte ketu problemi. "Ngaterresa" nga fundi, e ul pak forcen e fillimit te filmit, i cili i mbeshtjellur me pak hapesira midis dy personazheve qe dashurohen, edhe pse ato jane te te njejtit seks (por Strella nuk ndjehet burre, ajo esht enje femeer dhe e bukur!), nuk di se si ta japi me qarte tek spektatori idene se ku dhe pse nje fund i tille, meqenese fillimi ishte aq premtues. Po shkruaj keshtu se nuk dua ta shfaq kete "ngaterrese", se enigme nuk mund te jete.
Nese flasim per boten e transeksualeve, edhe mund te kuptohet nje "ngaterrese" e tille, por filmi eshte bere edhe per hetereseksualet te cilet kane disa parime apo shtrengime ne idene se si ka mundesi qe njeriu mund te gjendet ne nje situate te tille. Dhe kjo eshte forca e filmit qe i rreshqet pak regjizorit. Yiorgo dhe Strella ne skenen e fundit, per mendimin tim, jane filmuar shume keq.

[autori]

Me sa po shoh, filmi s'ka dale ne kinema, por direkt ne DVD. Pra i bie qe ti t'a kesh pare ne DVD ose nga ndonje pervoje ilegale (shkarkim).

Ashtu eshte : "Adventurland" nuk ka dale ne kinema ne France (gjynah !), por direkt ne DVD; kushton 15 €, dhe per mendimin tim, ja vlen (DVD permban edhe skena te hequra nga filmi, si dhe filmin te komentuar nga regjizori, nga fillimi ne fund).

Filmat e "bandës" se Appatow-t nuk para kane patur perhapje te madhe distribuimi (shperndarjeje) neper kinemate franceze, por dhe europiane. Me sa duket, shperndaresi amerikan i filmit nuk eshte lodhur ta sjelle ne sasi te madhe filmin ne Europe, per te mos ju futur riskut : "do eci filmi, nuk do eci filmi", nderkohe qe ne USA, ato kane bere namin ne box-office ! Dhe, duke pare buxhetin modest te filmave (ky ne fjale, ka kushtu veçse 20 miljon $, kurrgje per filmat amerikane!), mesa duket, shperndaresi nuk eshte aventuruar te rrezikoje pertej USA-s ! Ose thene shkurt e shkoqur: filmi i ka nxjerre (disa fish !!) paret e veta ne USA, dhe kaq mjafton !!!

Une pashe keto dite "Strella", nje film grek.

E kam parashiku ta shoh javen tjeter, kur dhe vjen ketej nga katundi im.


ps: Mos lër pa pare ekspoziten e Apitchatpong-ut : e pa-parë !!!! (jepi te pakten minimumi nja dy ore te mira...)

[peoples]

[QUOTE=autori;2494922] direkt ne DVD; kushton 15 €

Mesa di une, ne France ekziston nje ligje qe filmi te dale ne DVD duhet te kete nje dalje (edhe ne kopje unike) ne kinema. (sortie technique). Po ndoshta eshte prodhuar jashte Frances ose ky Miterrandi i kultures na ka nxjerre ndonje tjeter ligj...

ps: Mos lër pa pare ekspoziten e Apitchatpong-ut (jepi te pakten minimumi nja dy ore te mira...)

... e pashe edhe une, para se ti te shkruaje ne FSH. Mendova shume tek ajo ekzpozite, nje veper e veçante. Po e shijova pak ndryshe nga ti sepse pashe dhe pjesen tjeter ku artistet ia kishin kushtuar vepren Vdekjes!

Une sonte kam Dumont ne avant premier! Shpresoj te gjej nje vend... do shkoj te ze radhen...

[autori]

Une nuk e pashe ate qe ti e quan "pjesa tjeter" (ekspozime te piktoreve te tjere, ne te njejten galeri arti), qe ne fakt, nuk ka asnje lidhje me instalacionin ne fjale, pervaç faktit qe jane nen te njejten çati (ne te njejten galeri arti).

Nuk e pashe per nje arsye te thjeshte : i kushtova me shume se dy ore Apichatpong Weerasethakul (nuk mundesha me teper). Keshtu qe, nese do te keshilloja diçka, do ishte ti riktheheshe edhe nje here instalacionit ne fjale (une do ta kisha bere pa me te voglin hezitim, po ta kisha mundesine !!!), sepse vetem shikimi i plote i video-instalacioneve (jane plot 5 filma, nese me kujtohet mire), te jep ndjesine e plote te ansamblit te vepres se tij.





Nga ç'me kujtohet, ekspozita eshte e prezantuar keq, ndriçimi i sallave nuk eshte adekuat dhe ndihet nevoja per te fituar hapsire (vend).

E megjithate, vijme tek salla e fundit.
Dihet qe Apichatpong-u ka qejf ti ndajë filmat e tij ne dysh. Në ato qe shfaqen ne kinema, ai e ben kete ne brendesi te kohes se gjithe filmit, duke futur gjenerike (tituj) shpesh edhe nga mesi i filmit ( e di qe kur e thua keshtu, duket si snobizem, por kur e shikon, eshte tjeter gjë!). Ndersa per kete salle (salla e fundit ku shfaqet filmi qe mban dhe titullin e ekspozites: "Primitive"), eshte shikimi i spektatorit qe ndahet ne dysh, ne dy ekrane ngjitur me njeri tjetrin, me kend gati gati 90°.

Dy ekranet mu duken si dy te dashur, ngjitur me njeri-tjetrin : spektatori ftohet te "rreshqase" midis te dyve, ne "qoshken" e lënë te lire. Regjizori ne fakt, na propozon nje perqafim.

Zakonisht, filmat e tailandezit ne fjale, "luajnë" me kujtesen tone ("X plan filmik duhet te kete lidhje me Y plan "). Kesaj rradhe, me duket mua, regjizori "luan" me aftesite tona "akrobatike" vizuale. Per shembull, "loja" midis nje portreti (fytyre) ne njerin ekran, dhe nje zjarri te madh, ne tjetrin. Ose, nje ze (nga njera ane) dhe nje grupi njerezish, nga ana tjeter. Regjizori kalon nga nje bote ne tjetren, amplifikon eko-t (rezonancat) midis nje kohe qe mban brenda te sotmen dhe te ardhmen dhe nje zeri qe ka dhe pastaj s'ka siguri ne ato qe thote; rezonancat midis nje spektatori dhe nje filmi, midis nje filmi dhe fabrikimit te tij, midis dekorit dhe pejzazhit.

Qarte : ideja eshte te flitet per nje vend, nje krahine, te demtuar nga lufta; ideja eshte te shfaqen imazhe, ne te cilat, ne fund te fundit, pothuaj asgje nuk eshte e dukshme nga ajo lufte e dikurshme. Por permes imazheve, diçka me ne fund lind : per shembull, permes trupash gjysem te fjetur, ose permes elementesh fantastiko-shkencore.


Nese Blissfully Yours, Tropical Malady dhe Syndromes And A Century shpaloseshin si gjarperinj ne mutacion te vazhdueshem, "Primitive" (qe sigurisht, perben dhe berthamen e filmit te ardhshem te regjizorit !) shpaloset permes shperthimesh : duken flake, flake armesh, flake fishekzjarresh, shperthime gezimi.

3 filmat e meparshem te tij, dukej sikur ishin ne ndjekje te nje sekreti. "Primitive", gjithe duke mbetur po aq mistik, jo vetem qe perballet me te pa-dukshmen, por duket sikur arrin ta kape ate, duket sikur te vë perballe dilemes: "po sikur ta shikoj prap filmin, se diçka me ka "shpetuar" !. Sepse sigurisht, shikimi im perqendrohet here ne njerin, here ne tjetrin ekran, dhe me krijohej pershtypja se "diça me ka shpetuar"; sepse, duke parapelqyer te hyja ne brendesi te nje dialogu, isha koshient se totaliteti tij, me kish "shpetu nga duart".

Ne fakt, totaliteti i filmit eshte veçse nje shpikje, nje "sajesë", dhe jemi ne qe si spektatore krijojme dialogun, bashke-bisedimin midis dy ekraneve, bashekbisedim qe fare mire mund te quhet partiturë muzikore, aq shume ndjehet melodizmi i imazheve. Sensacioni qe lind ka te beje me lirinë, çlirimin, e perzier me nje far fashinacioni plastik, erotik, filozofik, sensacion qe te jep ndjesine se po shikon diçka qe "askush nuk e ka pare me pare", dhe qe je duke degjuar diçka qe ka te beje me zera te larget, ne rezonance me jetet e tua te jetuara apo edhe te enderruara, jetë koshiente ose jo.

Cuditerisht, me duket se e gjitha kjo s'ka te beje me transin (komunikimi me shpirterat), me ekzaltimin. Jo. me duket se ka te beje më shume me diçka qe te perqafon, por dhe qe te mban brenda. Tamam si ai imazhi i asaj anijeje kozmike (qe duhet te kesh pare), qe ne fund te fundit te duket si nje bark (tamam si barku i nje nene qe mban femijen).


Apichatpong Weerasethakul nuk e fsheh gjestin e tij artistik. Biles na tregon se si e ka fabrikuar. Fabrikimi biles eshte vete filmi. Por jo si "mise en abime", si film brenda filmit. Jo. Fabrikimi lidhet me çastin, me venitjen (tretjen) e tij, me harresen, dhe me vone, me rilindjen e tij, ne forme te deformuar. Dhe kjo eshte pikerisht ajo qe perben kontemporanen (bashkekohoren) tek Weerasethakul : s'ka më xhirim filmi, por ka filmim, gjithe kohen, gjithe kohen non-stop, gjithe kohen egziston deshire per te filmuar, deshira per imazhe, deshirë dhe imazhe, dhe kur s'ka më nga keto... prap behet fjale per kohe kinematografike ! Gjithmone egziston nje film i mundshem, dhe pamundesia eshte nje tjeter mundesi !

Duke shkruar keto rradhe, po me mbushet mendja per ti hypur trenit e per te ardhur per ta rijetu nje kohe te tille.