E Premte, 25 Mars 2005
SI UA FALEM AEROPORTIN SHQIPTAR TE HUAJVE?
Eglantina Nasi
Ate qe Kuvendi e miratoi shpejt e shpejt dhe jashte radhe fundvitin e kaluar, qeveria e beri realitet duke i dhene "doren" e fundit. Per aeroportin e Rinasit, pas marreveshjes se miratuar symbyllurazi ne parlament, tani u zyrtarizua edhe fakti i fillimit te punimeve. Qeveria nuk ka humbur kohe, por ka leshuar urdhrin qe brenda muajit prill te fillojne menjehere punimet prej firmes koncesionare. Vetem dy-tre muaj para zgjedhjeve parlamentare, urdhri eshte bere realitet, per te filluar punimet ne baze te nje marreveshje qe e shpall te humbur palen shqiptare ne token e vet. Kjo megjithese, marreveshja u kundershtua mjaft ne sallen e parlamentit gjate diskutimit te saj. Tashme, aeroporti i rinasit gjendet ne duart e koncesionarevete huaj, pa kushte dhe pa perfitime te dukshme per palen shqiptare, ndryshe nga c'do te kishte ndodhur ne nje shtet tjeter per nje marreveshje te te njejtit lloj. Sepse ne asnje vend te botes, nuk i jepet koncesionarit pista dhe hapesira e fluturimit. Kjo vetem per te perfituar 20 vite me pas nga investimi. Nga ana tjeter, teper e papranueshme ne kontrate eshte edhe fakti, qe kur ajo prishet nga mospermbushjet e koncesionarit, i vetmi person qe sanksionohet eshte shteti shqiptar.
Te huajt, nuk do paguajne taksa
Nga ana tjeter, eshte e pafalshme qe pala shqiptare ia ka falur Rinasin koncesionarit duke mos e detyruar te paguaje Tatimin mbi Vleren e Shtuar apo taksat doganore. Por edhe qe shoqeria merr ne zoterim nje pasuri ku vetem investimet dhe asetet jane 70 milione euro pa paguar asnje lloj qeraje. Kjo pasuri minimalisht vlen 400 milione euro. Vetem zona e koncesionit eshte 300 hektare pa llogaritur monopolin mbi fluturimet ajrore.
Le menjane Aeroportin e Kukesit
Por nje fakt tjeter i papranueshem i marreveshjes eshte edhe fakti qe me ane te kesaj marreveshje, aeroporti i Rinasit do te jete i vetmi aeroport nderkombetar per 20 vitet e ardhshme. Ne kete menyre, ai e kthen ne te pavlefshem investimin prej 20 milione dollaresh te bera deri tani ne Aeroportin e Kukesit. Ky investim i fundit, eshte komentuar si mjaft i suksesshem nga qeveria, por qe nuk u cua deri ne fund, pasi duket se interesa me te medha u ngerthyen ne aeroportin e Rinasit dhe per kete, u harrua investimi i bere ne Aeroportin e Kukesit. Duke e lene edhe per nje here tjeter, qeveria socialiste ne harrese zonen veriore te vendit.
Ja disa fakte skandaloze te marreveshjes:
- Aeroporti i Rinasit do te jete per 20 vitet e ardhshme i vetmi aeroport nderkombetar duke e kthyer ne te pavlere investimin prej 20 milione dollaresh te kryer per Aeroportin e Kukesit.
- Gjate 20 viteve te ardhshme, nuk do te mund te kryhet asnje fluturim privat apo shteteror mbi territorin e Shqiperise, pa miratimin e shoqerise gjermane.
- Ne kontraten e koncesionit, merret ne zot-_ nje pasuri tejet funksionale. Nderkaq, aty sapo kane perfunduar investimet me vlere 15 milione dollare. Dhe pak kohe nga perfundimi i tyre, aeroporti i jepet dikujt tjeter.
- Shteti shqiptar si askush tjeter jep ne koncesion edhe pisten. Per pisten e re deri tani jane investuar 47 milione DM. Per 20 vitet e ardhshme, ajo nuk ka nevoje per punime thelbesore.
- Ndonese eshte shkruar qe fitimi i shtetit do jete 30 perqind ne formen e tatim-fitimit, Rinasi do dale me humbje ne 12 vjet nga 20 qe ka koncesioni. Ndersa parashikimi i Albtrabsportit thote se ne rastin me te keq, Rinasi do fitonte 312.7 milione euro.
- Kontrata ne menyre te cuditshme, nuk parashikon shumen e investimeve. Ndoshta firma mendon te investoje edhe me pak se 80.9 milione euro, pasi huaja e parashikuar me garanci te pales shqiptare eshte tre here me e vogel.
- Shteti shqiptar do paguaje edhe kostot e nxjerrjes te papune te mbi 500 punonjesve (rroga e 2 viteve), perkatesisht 4 milione euro. - Ne menyre te jashteligjshme, taksat kthehen ne tarifa, duke i sjelle si rezultat nje humbje prej 100 milione euro per 20 vjet.
- Shoqeria merr ne zoterim nje pasuri ku vetem investimet dhe asetet jane 70 milione euro pa paguar asnje lloj qeraje. Kjo pasuri minimalisht vlen 400 milione euro. Vetem zona e koncesionit eshte 300 hektare pa llogaritur monopolin mbi fluturimet ajrore.
- Shuma qe do te investohet eshte realisht 4.4 milione euro. Hochtief fillimisht e nis kete biznes me 423 mije euro. Pjesa tjeter do te realizohet me hua. Por edhe keto fonde mund t'i konsiderojme su hua per shoqerine ose si aksione te rishitshme per t'u blere nga ne.
- Autorizimet dhe lejet jepen falas. Qeveria shqiptare ndalon institucionet e tjera qe te arketojne shumat qe u takojne per sherbimet. Si pagesa per lejen e ndertimit, lejet mjedisore etj.
- Shoqeria koncesionare do te imponoje zhvillimin e zones se zhvillimit. Maksimumi qe mund te zhvillojne banoret e zones eshte banesa, ferma te vogla dhe garazh per dy makina. Asgje tjeter pa lejen e koncesionarit.
- Hiqet Tatimi mbi Vleren e Shtuar dhe taksa doganore.
- I hiqet shtetit shqiptar, nje prej burimeve kryesore te te ardhurave. Shoqeria koncesionare gezon te drejtat per transferimin e shumave monetare jashte kufijve shqiptare.
- Me kete kontrate, nuk jepet me koncesion vetem zona e koncesionit, por e gjithe hapesira ajrore e Shqiperise. Kjo praktike eshte e palejueshme nga legjislacioni per konkurrencen si nga ai vendas, ashtu dhe ai nderkombetar.
- Skandaloz eshte fakti se si ne rastin kur kontrata prishet bazuar ne mospermbushjet e qeverise shqiptare si ne rastin kur kontrata prishet nga mospermbushjet e shoqerise koncesionare, i vetmi person qe sanksionohet eshte shteti shqiptar. Kjo eshte nje pabarazi kontraktore qe na kane imponuar personat qe kane negociuar nen emrin tone.
marre nga Koha Jone
Qeveria dhe parlamenti duhet ta shfuqizojne kete kontrate sa me pare. Eshte me mire te mos behet koncesion i aeroportit fare se koncesion me keto kushte skandaloze. Jam i bindur qe shume kompani shqiptare dhe te huaja do investonin ne aeroportin e Tiranes edhe me kushte tjera shume te favorshme per shtetin shqiptar dhe gjithe shqiptaret.
Tung
Krijoni Kontakt