Pasnesėr fillon shtegtimi i Benediktit XVI nė Turqi
(26.11.2006)
Ėshtė shtegtimi i pestė apostolik ndėrkombėtar i Benediktit XVI. Tri janė pėrmasat kryesore tė kėsaj vizite, siē shkruan nė paraqitjen e Mesharit kryeipeshkvi Piero Marini, mjeshtėr i kremtimeve liturgjike papnore: pėrmasa baritore, dmth takimi i Papės me grigjėn e vogėl katolike pėr ta pėrforcuar nė fe, nė njė ēast kur vėrehen forma tė reja intolerance fetare; pėrmasa ekumenike, dmth pėrqafimi me Patrikun e Kostantinopojės, Bartoleomeun I pėr tė ripohuar pėrparėsinė qė ka ekumenizmi pėr kėtė papni e, sė fundi, pėrmasa ndėrfetare nėn shenjėn e dialogut, pėr kapėrcimin e kundėrvėnieve qė janė vėrejtur nė shekuj ndėrmjet hebrenjve, tė krishterėve e myslimanėve.
Imzot Marini kujton se nga kėto troje filloi shtegtimi i madh i fesė: Abrahami la Harranin, njė fshat nė Turqinė e sotme, duke i besuar plotėsisht premtimeve tė Zotit e u nis, pa e ditur se ku po shkonte. Por duhet kujtuar edhe se Azia e vogėl, qė pėrkon pak a shumė me Turqinė e sotme, qe edhe toka e parė e misionit pėr bashkėsinė e krishterė. I nisur nga Jeruzalemi, Shėn Barnaba shkoi nė Tars nė Cilici, duke marrė me vete Shėn Palin, pėr tė formuar, nė Antioki, Kishėn e parė tė kėsaj zone: kėtu nxėnėsit e Krishtit u quajtėn pėr herė tė parė tė krishterė. Shėn Pali ėshtė ungjillėzuesi i madh i kėtyre trojeve. Por lajmin e gėzueshėm tė Ungjillit nė kėto vise e sollėn edhe Shėn Pjetri, Shėn Andreu e Shėn Gjoni. Sipas traditės, Virgjėra Mari i kaloi ditėt e fundit tė jetės nė Efez, pranė Shėn Gjonit, e pikėrisht prej kėtu u ngjit nė qiell.
Veprat e Apostujve, Letra e Parė e Shėn Pjetrit, Letrat e Shėn Palit drejtuar Efezianėve, Kolosianėve, Galatėve e Timoteut si dhe letra drejtuar shtatė kishave tė Azisė nė Apokalipsin e Shėn Gjonit, pėrshkruajnė jetėn e vėshtirė tė kėtyre bashkėsive tė krishtera jashtė Tokės Shenjte: atyre u duhet tė mbijetojnė nė mes tė kulteve pagane, persekutimeve tė rėnda dhe herezive, qė nisin tė duken qė nė lindjen e Kishės. Tė gjithė ata qė duan tė jetojnė plotėsisht nė Krishtin Jezus, do tė persekutohen – i shkruan Shėn Pali Timoteut qė jeton nė Efez – por ti – vijon Apostulli - mbahu e kumtoje fjalėn nė ēaste tė pėrshtatshme e tė papėrshtatshme. Shėn Pali pėrdor shpesh njė term: “parresia”, qė do tė thotė tė flasėsh me guximin e bijve tė Zotit, t’ia thuash ndėr sy tė vėrtetėn tė afėrmit, sepse edhe nė se ty tė lidhin me zinxhirė, fjalėn e Zotit nuk mund ta mbėrthejnė kurrė ndėr pranga.
Shėn Pali nuk ka mė frikė, qė kur Jezusi ia revolucionarizoi jetėn nė rrugėn e Damaskut. “U kryqėzova me Krishtin – shkuan ai - e nuk jam mė unė qė jetoj, por Krishti qė jeton nė mua”. Edhe Shėn Pjetri u jep zemėr besimtarėve tė kėtyre trojeve, tė tronditur nga persekutimet, shpifjet, talljet, padrejtėsitė. I nxit tė jetojnė si njerėz tė lirė e tė sillen nė mėnyrė shembullore pėrballė paganėve, pa ua kthyer tė keqen me tė keqe, tė gatshėm pėr t’iu pėrgjigjur ēdo njeriu qė do tė kėrkonte prej tyre arsyen e shpresės qė i mbushte plot me gėzim nė kėto rrethana tė padurueshme.
Pėrballė persekutimeve, Shėn Gjoni i ftonte bashkėsitė e Azisė ta mundin urrejtjen me dashuri, sepse ‘Zoti ėshtė Dashuri’.
Ndėrkaq, qė nė agimet e krishterimit, shtoheshin mėsuesėt e rremė qė pėrhapnin herezitė e para. Shėn Pali u shkruante Kolosianėve dhe Efezianėve, tė ruheshin, tė mos gėnjeheshin e tė mos shkonin nga fryn era e doktrinave tė gabuara, qė nuk kishin tė bėnin me Krishtin. Pėrballė persekutimeve dhe herezive, Shėn Gjoni inkurajonte bashkėsitė e krishtera tė kėtyre trojeve e u jepte zemėr me fjalėt e vetė Krishtit: “Edhe pse nuk je i fortė, ti i besove fjalės sime e nuk e mohove emrin tim. Do tė vij shpejt. Fitimtarin do ta vė si shtyllė nė tempullin e Zotit tim e nuk do tė dalė kurrė mė prej aty”.
Po rikujtojmė shkurtimisht programin e shtegtimit tė Atit tė Shenjtė:
Papa do tė niset mė 28 nėntor, nė orėn 9-tė nga aeroporti romak i Fiumiēinos, pėr tė arritur nė orėn 13. 00 nė aeroportin ndėrkombėtar Esemboga tė Ankarasė. Etapa e parė – vizita nė muzeun e Ataturkut, ceremonia e mirėseardhjes, vizita tek presidenti i Republikės dhe takimi me zevendės-kryeministrin e me kryetarin pėr ēėshtjet fetare, nė selinė e kėtij tė fundit, ku Papa do tė mbajė njė fjalim. Gjithnjė nė Ankara, nė nunciaturėn apostolike, Benedikti XVI do tė takohet me Trupin diplomatik.
Paraditen e 29 nėntorit Ati i Shenjtė do tė niset pėr nė Smirnė: qė kėtu do tė shkojė nė Efez, ku do tė kremtojė Meshėn shenjte.
Pasdite do tė riniset pėr nė Stamboll, ku do tė mbahet vizita e lutjes nė Kishėn patriarkale tė Shėn Gjergjit si dhe takimi privat me Patrikun ekumenik tė Kostantinopojės, Bartolomeun I.
Paraditen e sė enjtes, 30 nėntor, nė Stamboll, Papa do tė marrė pjesė nė Liturgjinė Hyjnore nė Kishėn patriarkale tė Shėn Gjergjit: kėtu do tė mbahet ceremonia e nėnshkrimit tė njė Deklarate tė pėrbashkėt. Benedikti XVI do tė drekojė me Bartolomeun I pranė patriarkanės. Pasdite do tė vizitojė muzeun e Shėn Sofisė; mė pas do tė shkojė pėr njė vizitė lutjeje nė katedralen armene apostolike, ku do tė takohet me Patrikun Mesrob II. Pranė pėrfaqėsisė papnore, Ati i Shenjtė do tė takohet me Metropolitin siro-ortodoks dhe me Rabinin e madh tė Turqisė. Nė mbrėmje-takimi dhe darka me anėtarėt e Konferencės Ipeshkvnore Katolike tė Turqisė. Paraditen e sė premtes, 1 dhjetor, gjithnjė nė Stamboll, Papa do tė kremtojė Meshėn nė katedralen e Shpirtit Shenjt, pėr tė shkuar mė pas nė aeroport, prej nga do tė niset nė orėn 13. 15 pėr tė arritur nė aeroportin romak tė Ēampinos nė orėn 14. 45.
Krijoni Kontakt