14 musliman e ndrrojnë fenë

[bakudr]

Nuk po shkojna më largë se 500 vite në shqiptari, pashallarët osmanli me tespi ne dorë; na kan dhanë bombona dhe bakllava 500 vjet sundim, lere more si nuk te vjen turp.
[/I][/B]

Varesia e Shqiperise nga shteti osman ka qene sic ka qene shqiperia ne kohen e Romes. I jepje taksen ose kur ishte nevoja te sillte edhe investimin. Rruget, urat ndertesat qe jane ndertuar ne ballkan nuk jane ndertuar as ne turqine e sotme. Me dekret te sulltanit ka sjelle leket per te riparuar cangen e nje kishe ne shqiperi.

Dhe ata qe kane nderruar fene qe jane bere musliman jane bere para gjykatesit dhe dokumentat e njerezve qe jane kthyer ne muslimane jane ne arkivat e shtetit tone. Dhe nje nga pyejtjet qe gjykatesi e pyeste ate qe nderronte fene ishte: "A po e nderron me deshiren tende apo me zorin e dikujt?"

Shteti osman e kishte marre te tatepjeten ekonomikisht dhe pak a shume i ndikon edhe pjeset e tjera te perandorise por pak faj kane edhe ata qe kane edhe Valite shqiptare sic kane qene Ali Pashe Tepelena, Bushatllinjte e Shkodres. Pse Mehmet Aliu qe ishte shqiptar e coi perpara Egjiptin duke ja kaluar edhe Shtetit Osman? Ai diti ta lere prapa shtetin osman duke drejtuar ashtu sic e drejtoi. Ali Pasha dhe te njejtet me ta kishin liri veprimi sa te donin, hapnin lufte Franes (Napoleon bonapartit) benin marrveshje me Rusine, benin marrveshje me shtete te ndryshme, kur donin i hapnin lufte edhe shtetit osman vete.

[toni77_toni]

Varesia e Shqiperise nga shteti osman ka qene sic ka qene shqiperia ne kohen e Romes. I jepje taksen ose kur ishte nevoja te sillte edhe investimin. Rruget, urat ndertesat qe jane ndertuar ne ballkan nuk jane ndertuar as ne turqine e sotme. Me dekret te sulltanit ka sjelle leket per te riparuar cangen e nje kishe ne shqiperi.

Dhe ata qe kane nderruar fene qe jane bere musliman jane bere para gjykatesit dhe dokumentat e njerezve qe jane kthyer ne muslimane jane ne arkivat e shtetit tone. Dhe nje nga pyejtjet qe gjykatesi e pyeste ate qe nderronte fene ishte: "A po e nderron me deshiren tende apo me zorin e dikujt?"

Shteti osman e kishte marre te tatepjeten ekonomikisht dhe pak a shume i ndikon edhe pjeset e tjera te perandorise por pak faj kane edhe ata qe kane edhe Valite shqiptare sic kane qene Ali Pashe Tepelena, Bushatllinjte e Shkodres. Pse Mehmet Aliu qe ishte shqiptar e coi perpara Egjiptin duke ja kaluar edhe Shtetit Osman? Ai diti ta lere prapa shtetin osman duke drejtuar ashtu sic e drejtoi. Ali Pasha dhe te njejtet me ta kishin liri veprimi sa te donin, hapnin lufte Franes (Napoleon bonapartit) benin marrveshje me Rusine, benin marrveshje me shtete te ndryshme, kur donin i hapnin lufte edhe shtetit osman vete.

Kisha Katolike në Kosovë, një e vërtetë që nuk mund të mohohet!
nga dr. don Shan ZEFI

Përhapja e krishterimit në Kosovë, gjegjësisht në territorin e Ipeshkvisë Shkup-Prizren mund të thuhet se zë fill qysh në kohën apostolike. Edhe pse mungojnë drejtëpërdrejt burimet historike, arkeologjike..., megjithatë lypset të kihet parasysh udhëtimet apostolike me predikimet e Shën Palit apostull, veçanërisht nëpër qytete të këtyre anëve të Evropës Juglindore përmes rrugëve të njohura të komunikacionit e të tregtisë në botën ilire-romako-greke, siç ishin Heraklea, Linkestris, Nikea, Stobi, Scupi, Ulpiana... gjë që dëshmon se krishterimi do të ketë mundur t’i lëshojë rrënjët tashmë më shekujt e parë. Ç’është e vërteta, në Koncilin Ekumenik të Nicesë (Nicaenum 325) i gjejmë, mes të tjerëve, edhe ipeshkvijtë e Dardanisë: Budin nga Stobi (Budius Stubiensis – tani Pusto Gradsko) dhe Dakën e Dardanisë (Dacus Dardaniae), metropolit i provincave të Dardanisë që shtrihej në atë epokë deri në Naissus (Nishin e sotëm në Serbi) dhe Veles (në Maqdoni).


Rrënjët që nga Illyricum-i...


Ky fakt dëshmon se organizimi kishtar i metropolites së Dardanisë ishte i mirë, duke pasur metropolitin dhe ipeshkvijtë e saj e në anën tjetër, mund të thuhet se në këto pjesë të Evropës krishterimi të ketë pasur zanafillën e vet qysh në shekujt e parë, me gjasë si në rivierat e Adriatikut shqiptar në shkekullin e parë. Shën Pali u shkruante me një rast romakëve se e kishte përhapur krishterimin deri në Illiricum (Rom 15, 19).

Nga një relacion i ipeshkvijve që ia drejtojnë Papës Gjelasit (Gelasio 492) nënshkruhen gjashtë ipeshkvi nga këto anë. Kjo periudhë e Kishës me të drejtë mund të quhet si periudhë e artë. Selia e Prizrenit ishte tashmë e themeluar në shek. V dhe në atë epokë ishte sufragane e Durrësit. Ky pohim vërtetohet edhe nga një fragment i një relacioni të ipeshkvijve të provincave ilire apo të Ilirisë, ku e hasim emrin e ipeshkvit të Prizrenit “Paulus Prinatensis” Pas shkatërrimit të Justinianës së dytë (“Justiniana Secunda”) që ishte më parë Ulpiana (7.5 km. në juglindje të Prishtinës) nga transmigrimet e barbarëve dhe me ardhjen e sllavëve, me gjasë selia ipeshkvore dhe titullarët e saj transferohen në Prizren. Ashtu si edhe qëndrat e tjera të krishterimit në Evropë, edhe në Kishën e vendit në fjalë i kemi shenjtërit e parë martirë që kanë dhënë jetë për dëshminë e Krishtit, si Shën Flori e Shën Lauri me shokët e tyre (“plures socii”). Në “Acta Santorum” përmendet edhe atdheu i tyre Dardania dhe vendi i martirizimit Ulpiana, kah gjysma e shekullit të dytë ose edhe më vonë, kah fundi i të njëjtit shekull. Kjo dëshmi e këtyre martirëve na lejon të përfundojmë se krishterimi në rajonet tona qe përhapur me gjasë në shekullin e parë.

Organizimi kishtar që lulëzonte në këtë periudhë shpeshherë shkatërrohej nga popujt apo fiset e ndryshme të hunëve, gotëve, avarëve e, sidomos të sllavëve, por edhe nga fatkeqësitë natyrore, që në fakt kishte ndodhur një dridhje (tërmet) e tokës (518) dhe kishte rrënuar jo vetëm Shkupin, por edhe 24 qytete të Dardanisë.

vazhdon-->

[toni77_toni]

Varesia e Shqiperise nga shteti osman ka qene sic ka qene shqiperia ne kohen e Romes. I jepje taksen ose kur ishte nevoja te sillte edhe investimin. Rruget, urat ndertesat qe jane ndertuar ne ballkan nuk jane ndertuar as ne turqine e sotme. Me dekret te sulltanit ka sjelle leket per te riparuar cangen e nje kishe ne shqiperi.

Dhe ata qe kane nderruar fene qe jane bere musliman jane bere para gjykatesit dhe dokumentat e njerezve qe jane kthyer ne muslimane jane ne arkivat e shtetit tone. Dhe nje nga pyejtjet qe gjykatesi e pyeste ate qe nderronte fene ishte: "A po e nderron me deshiren tende apo me zorin e dikujt?"

Shteti osman e kishte marre te tatepjeten ekonomikisht dhe pak a shume i ndikon edhe pjeset e tjera te perandorise por pak faj kane edhe ata qe kane edhe Valite shqiptare sic kane qene Ali Pashe Tepelena, Bushatllinjte e Shkodres. Pse Mehmet Aliu qe ishte shqiptar e coi perpara Egjiptin duke ja kaluar edhe Shtetit Osman? Ai diti ta lere prapa shtetin osman duke drejtuar ashtu sic e drejtoi. Ali Pasha dhe te njejtet me ta kishin liri veprimi sa te donin, hapnin lufte Franes (Napoleon bonapartit) benin marrveshje me Rusine, benin marrveshje me shtete te ndryshme, kur donin i hapnin lufte edhe shtetit osman vete.

Tragjeditë që filluan me dyndjen e sllavëve!

Me pushtimet e avarëve dhe dyndjet e sllavëve krishterimi në këto rajone ilire-shqiptare kishte pësuar tragjeditë të mëdha. Ç’është e vërteta, organizimi kishtar duket të ketë qenë krejtësisht i shkatërruar dhe për disa shekuj dioqezat (ipeshkvitë) e këtyre anëve dardane nuk do të figurojnë më. Vetëm atëherë kur këta popuj pushtues do të fillojnë ta përqafonin krishterimin, duke jetuar në zonat më të afërta me grekë e nën ndikimin e kulturës bizantine duket se këta të kenë qenë orientuar më shumë kah Konstandinopoja, edhe pse në kuptimin juridik vareshin nga Selia e Shenjtë. Në vitin 732 perandori Leoni III Isaourico e bëri ndarjet e këtyre rajoneve nga Roma (Selia Apostolike) dhe i nënshtroi patrikanës së Konstandinopojës, por populli shqiptar mbetet megjithatë besnik ndaj patrikanës së Romës (Selisë së Shenjtë).

Periudha e dytë e kësaj Kishe apo e krishterimit në Ipeshkvinë e Prizrenit e karakterizon padyshim gjendja e pasigurt dhe e shkatërrimeve, kështu që iu nënshtrohet dëshirave të mbretërve të ndryshëm e të huaj, veçanërisht atyre bullgarë e serb, do të thotë varësisht se kush kishte më shumë fat nëpër luftëra. Në këtë periudhë të errësirës mesjetare përmenden megjithatë ipeshkvijtë e Shkupit, Ohrit, Manastirit, Strumicës, Lipjanit, e Prizrenit. Duket se ipeshkvijtë e këtyre qendrave kishtare të kenë qenë më tepër nën ndikimin bizantin të Konstandinopojës.

Për arsye të hapsirës në vazhdim do ta kemi në shqyrtim vetëm këtë (selinë) të fundit (Prizrenit). Në Bullën e Bazilit (1020) përmendet dioqeza e Prizrenit, që në atë epokë ishte në juridiksionin e Ohrit (Ochrida), dhe të dhënat tjera mbi titullarët e kësaj selie na mungojnë deri më sot. Në këtë shekull nuk kishte ende ndarje definitive mes Romës e Konstadinopojës, kështu që s’mund të flitet për një provizion të dyfishtë. Gjatë periudhës së bashkimit (unionit) të mbretit Kolojan me Selinë e Shenjtë përmendet ipeshkvi i Shkupit Marini (1204), mandej selia e ipeshkvive mbetej e zbrazët për disa shekuj.

Kah fundi i shek. XII dhe në fillim të shek. XIII (1197 – 1207) bizantinët e kishin marrë Shkupin, Tivarin e Prizrenin dhe në këtë rast përmendet ipeshkëvi i kësaj dioqeze të fundit (Prizrenit) me emër Abrahami, i cili me ipeshkvijtë tjerë të provincës ia kishin drejtuar një letër Papës Inocentit III dhe nënshkruhej si “humilis episcopus Sannctissimi epicopatus Prisdini Abrahami”. Nuk dihet se sa do t’i ketë zgjatur misioni i tij kanonik dhe se çfarë do të ketë ndodhur me të, por dihet sigurisht se Prizreni bie në duart e okupuesve (pushtuesve) serbë definitivisht më 1214 / 16. Nga burimet e tjera mund të kapet se ipeshkvi i Ohrit, Dhimitër Hamatiani, në vitin 1220 ia kishte dërguar një letër protestuese ipeshkvit serb Savës, sepse ky prelat serb e kishte larguar ipeshkvin e Prizrenit, edhe pse ishte zgjedhur sipas normave të parapara kanonike (supozohet të ketë qenë me prejardhje greke) dhe zëvendësohet me një tjetër serb. Prandaj që nga atëherë selia e Ipeshkvisë së Prizrenit duket të ketë mbetur e zbrazët për dy shekuj, e deri më tash as që kemi ndonjë burim tjetër që do të fliste mbi titullarët e të njëjtes seli.

Këto janë, ndër të tjera edhe arsyet që serbët shpeshherë territorin e Kosovës e mbajnë si “djep i Serbisë së vjetër” e kohën e fundit barazohej edhe me Tokën e shenjtë – si “Jeruzalemi serb”..., por e vërteta qëndron krejt ndryshe, sepse të dhënat historike, arkeologjike ... flasin në favor të popullit autokton shqiptar. Të shohim në vijim pse Kosova s’mund të mbahet si dheu i serbëve?



vazhdon-->

[toni77_toni]

Varesia e Shqiperise nga shteti osman ka qene sic ka qene shqiperia ne kohen e Romes. I jepje taksen ose kur ishte nevoja te sillte edhe investimin. Rruget, urat ndertesat qe jane ndertuar ne ballkan nuk jane ndertuar as ne turqine e sotme. Me dekret te sulltanit ka sjelle leket per te riparuar cangen e nje kishe ne shqiperi.

Dhe ata qe kane nderruar fene qe jane bere musliman jane bere para gjykatesit dhe dokumentat e njerezve qe jane kthyer ne muslimane jane ne arkivat e shtetit tone. Dhe nje nga pyejtjet qe gjykatesi e pyeste ate qe nderronte fene ishte: "A po e nderron me deshiren tende apo me zorin e dikujt?"

Shteti osman e kishte marre te tatepjeten ekonomikisht dhe pak a shume i ndikon edhe pjeset e tjera te perandorise por pak faj kane edhe ata qe kane edhe Valite shqiptare sic kane qene Ali Pashe Tepelena, Bushatllinjte e Shkodres. Pse Mehmet Aliu qe ishte shqiptar e coi perpara Egjiptin duke ja kaluar edhe Shtetit Osman? Ai diti ta lere prapa shtetin osman duke drejtuar ashtu sic e drejtoi. Ali Pasha dhe te njejtet me ta kishin liri veprimi sa te donin, hapnin lufte Franes (Napoleon bonapartit) benin marrveshje me Rusine, benin marrveshje me shtete te ndryshme, kur donin i hapnin lufte edhe shtetit osman vete.

Kishat e para serbët i ndërtuan në territorin e Rashkës!

Në fakt, Kosovën ata do ta pushtojnë për shumë vite dhe do ta nënshtrojnë dy shekuj, duke filluar nga viti 1216 e deri më 1450. Më parë Kosova ishte nën sundimin bullgar nga viti 850 e deri në fillim të shek. XI, ndërsa perandorët bizantinë dominojnë mbi këtë territor të Kosovës deri kah mbarimi i shek. XII, do të thotë derisa nuk paraqitet në skenë familja sunduese (pushtuese) serbe e Rashkës, që do të sundojnë për dy shekuj, e nga kjo familje sunduesi i parë qe Stefan Nemanja, i cili do të arrijë ta zgjerojë territorin e vet në të gjitha drejtimet, si në Diokle e në Shqipërinë Veriore, madje edhe në verilindje në Nish dhe në vitin 1184/85 edhe disa rajone të Kosovës. Vetëm në fillim të shek. XIII (1208) do ta okupojë Kosovën Përendimore, por jo edhe zonat e Prizrenit. Më 1216 e pushtojnë edhe Prizrenin dhe tashmë i tërë teritori i Kosovës bënte pjesë në botën e mbretërisë serbe.

Duhet të thuhet se kishat e para serbe (që i kanë propaganduar) aq shumë deri më sot) do të ndërtohen në territorin e Rashkës (në veri të Kosovës). Kështu p.sh., e kemi kishën e Studenicës (Studenica) që ndërtohet nga Stefan Nemanja (ekziston edhe sot), mandej manastiri “Sv Djordje” afër Novi Pazarit, manastiri i Zhicës (Zica), afër Kralevës (Kraljevo) në Serbinë qendrore që ishte ndërtuar nga sveti Sava si qendër e Kishës ortodokse serbe. Vetëm atëherë kur në shek. XIII Zhica (Zica) shkatërrohet nga zjarri i një ofensive të tartarëve e të kumanëve, atëherë selia e patriarkanës do të transferohet në Pejë në pjesën e Kosovës Perëndimore. Edhe manastiri i Milishevës (Milisevo) që ka një rëndësi të veçantë për Kishën serbe apo për serbët, menjëherë pas kësaj të Zhicës, do ta ndërtojë Stefan I “Prvovençani”, afër zonës me kufirin e Bosnjës.

Me këto kisha e manastire serbe na imponohet një ide e qartë dhe e saktë se djepi (e zemra) e Kishës ortodokse serbe gjendet, jo siç thuhet pa argumente shkencore në territorin e Kosovës së sotme, por pikërisht ajo e ka zanafillën e vet në territorin e Serbisë. Do të ishte e drejtë sikur të thuhej se Patriarkana e Kishës serbe zhvendoset në Kosovë për një kohë, madje le të thuhet edhe për një kohë të gjatë, por burimi i saj mbetet gjithëmonë mbrenda Serbisë.

Me invazionin e pushtumin turk të provincave shqiptare në shek. XV, popullata e krishterë (katolike) pësoi tragjedinë më të errët në historinë e sajë fetare e kombëtare që zvarritet deri në fillim të këtij shekulli e që ka lënë pasoja të thella apo labile për krishterim: imponim i islamizimit të dhunshëm (duke përfshirë edhe formën tjetër sipërfaqësore të islamizmit – laramanizmin) në dy të tretat e popullatës shqiptare që dikur lulëzonte; rrënimin e tërësishëm të mbi 30 ipeshkvive,mandej të shumë abacive të kuvendeve të famshme benediktine, domenikane, baziliane, e françeskane (vetëm këta të fundit disi do të mbijetojnë), duke lënë pas veti vetëm dëshmi arkeologjike të gërmadhave madhështore të një vitaliteti katolik në Mesjetë.

Jo vetëm ipeshkvitë e manastirët do të rrënohen, por edhe shumë qytete e fshatra do të shkretërohen, ndërsa popullata do t’i nënshtrohet robërisë së gjatë osmane. Kush ia doli të mbijetojë (nëse nuk iu ka nënshtruar konvertimit në islamizëm) pushtimet osmane detyrohet ta marrin udhën e mërgimit, në Venedik, Sicili, Dalmaci, e më kompakt në Mbretërinë e Napolit, ose do t’i rreken shkrepave të larta malore, larg prej çdo qytetërimit, por më të lirë në ruajtjen e fesë dhe kombit.

Me shtypjet e forta e të dhunshme që i bënin turqit mbi popullatën e pambrojtur shqiptare, lindi edhe një fenomen i rrallë në botë – dukuria e laramanizmit që edhe sot ka mbetur gjallë. Pra, në periudhën e shtypjeve të rënda osmane gjatë islamizmit ndër shqiptarë vërehen që nga fillimi fenomene të huaja të sinkretizmit religjioz ose dukuria e laramanizmit (kriptokristianizmit) ose edhe në shqipe shprehja simptomatike e laramanëve të krishterë (katolikë e ortodoks) e që ka mbetur ende në jetë.

Nga shumë burime të botuara e në dorëshkrime, veçanërisht relacionet e redaktuara nga (argj)ipeshkvijtë e misionarët, hedhin dritë të mjaftueshme mbi gjendjen e gjithmbarshme religjioze e morale të shqiptarëve gjatë pushtimit turk të provincave kishtare. Mund të thuhet se shqiptarët e krishterë ishin të shtyrë ta fshihnin jetën e tyre të jashtme të krishterë, mirëpo, ndërkohë, filloi degjenerimi i zakoneve, dokeve, bindjes fetare... Ndërgjegja e tyre për shtrirje (simulim) u shua pothuajse krejtësisht dhe lajmërohet për herë të parë fenomeni i apostazisë, ndërsa më vonë edhe ai i skizmës, që po zvarritet me shekuj tek ne. Me fjalë të tjera, jo vetëm që ishte në rrezik krishterimi të zhduket përgjithmonë nga dheu shqiptar, por rrezikohej edhe gjuha, doket, kostumet... nga një relacion e vitit 1584 që ruhet në Romë përmenden edhe qendrat e katolicizmit që kishin mbijetuar shkatërrimet dhe dhunën osmane dhe ato ishin: Shkupi, Prishtina, Krushevci. Montenegro di Scopia, Trepça, ndërsa nga burimet tjera duhet të shtohen edhe Prizreni, Peja dhe ndonjë vend tjetër më i vogël.



vazhdon-->

[toni77_toni]

Varesia e Shqiperise nga shteti osman ka qene sic ka qene shqiperia ne kohen e Romes. I jepje taksen ose kur ishte nevoja te sillte edhe investimin. Rruget, urat ndertesat qe jane ndertuar ne ballkan nuk jane ndertuar as ne turqine e sotme. Me dekret te sulltanit ka sjelle leket per te riparuar cangen e nje kishe ne shqiperi.

Dhe ata qe kane nderruar fene qe jane bere musliman jane bere para gjykatesit dhe dokumentat e njerezve qe jane kthyer ne muslimane jane ne arkivat e shtetit tone. Dhe nje nga pyejtjet qe gjykatesi e pyeste ate qe nderronte fene ishte: "A po e nderron me deshiren tende apo me zorin e dikujt?"

Shteti osman e kishte marre te tatepjeten ekonomikisht dhe pak a shume i ndikon edhe pjeset e tjera te perandorise por pak faj kane edhe ata qe kane edhe Valite shqiptare sic kane qene Ali Pashe Tepelena, Bushatllinjte e Shkodres. Pse Mehmet Aliu qe ishte shqiptar e coi perpara Egjiptin duke ja kaluar edhe Shtetit Osman? Ai diti ta lere prapa shtetin osman duke drejtuar ashtu sic e drejtoi. Ali Pasha dhe te njejtet me ta kishin liri veprimi sa te donin, hapnin lufte Franes (Napoleon bonapartit) benin marrveshje me Rusine, benin marrveshje me shtete te ndryshme, kur donin i hapnin lufte edhe shtetit osman vete.

VAZHDIM

Njohja e vetvetes në mijëvjeqarin e ri!

Periudha e tretë fillon kur themelohet Kongregata për Ungjillizimin e Popujve në Romë (Propaganda Fide – 1622). Në fakt nga kjo kohë e tutje e kemi një përkujdesje të veçantë që i kushtohet diasporës dhe vendeve misionare, në mesin e të cilave bënte pjesë Shqipëria etnike (Shqipëria, Kosova, Maqedonia, dhe Dioqeza e Tivarit). Papa Pali (Paulus – 1605 – 1621) e kishte emëruar tashmë një ipeshkv me emër Pjetër Katiq (1618) në selinë e Ipeshkvisë së Prizrenit dhe më 1624 do të emërohet ipeshkëv në të njëjten seli Pjetër Mazareku, por vetëm për tre muaj, sepse do të emërohet argjipeshkëv i Tivarit. Si ipeshkëv i Prizrenit mbahet në mend një “fra Giovanni da Poseggha Bosnense”, që me 1642 emërohet ipeshkëv, por nuk kemi të dhëna se a do të ketë qenë shuguruar ipeshkëv meqenëse supozohet të ketë qenë i vrarë nga turqit. Më 1650 Papa Inocenti X (1644 – 1665) do të emërojë një ipeshkëv tjetër në Prizren, e ky ishte Franjo Sojmiroviq, ndërsa një vit më vonë, më 1651 Kongregata për Ungjillëzimin e Popujve (Propaganda Fide) e emëron Andre Bogdanin argjipeshkv në Ohër, mirëpo së shpejti do ta marrë selinë argjipeshkvore të Shkupit, ndërsa Franjo Sojmiroviqi vendoset në selinë e Ohrit. Juridiksioni i Andre Bogdanit në atë periudhë shtrihej në territorin e Tivarit dhe në të gjitha rajonet e Serbisë. Në këtë kohë selia e Ipeshkvisë së Prizrenit shuhet, ashtu që nuk kemi titullarë të saj, por me emërimin e Pjetër Bogdanit si argjipeshkv të Shkupit është bërë një bashkim i dy ipeshkvive me një territor kishtar. Deri në vitin 1914 Ipeshkvia Scopiensis nuk i ngjitet Ipeshkvisë (katolike) të Beogradit. E njejta seli më 1969 (me dekretin 2 tetor nr. CXXXIII/n. 53) riorganizohet në këto rajone dhe denominohet Scopiensis – Prisrianensis (Shkup – Prizren) duke u shtrirë në Kosovë, Maqedoni dhe në Sanxhakun verior (në Serbi), por në anën tjetër territori i Sanxhakut jugor i jepet Argjipeshkvisë së Tivarit (Bari – Mali i Zi).

Dhe së fundi mund të thuhet se Kisha Katolike te shqiptarët në Kosovë e kishte vazhdimsinë e saj historike, edhe përkundër ca ndërprerjeve të shkurtëra apo të gjata në vazhdën e shekujve të krishterimit dhe ajo na mëson se prania e shqiptarëve në Kosovë ka qenë gjithmonë e përhershme, ndërsa Kisha ortodokse serbe dhunshëm (zh)vendoset nga Serbia në Kosovë, pikërisht siq nguliten më vonë edhe turqit me xhamitë e tyre që, së bashku me serbët, rrënuan e përvetësuan kishat tona shekullore.

Njerëzimi sikur të ishte më i urtë dhe më i mençur, historia jonë nuk do të kishte qenë një kronikë e zezë dhe e gjatë e krimeve. Nga ajo mësohet për të ardhmen, por pa hakmarrje. “Tempora mutantur et nos inillis” (kohërat ndryshojnë e ne me to). (Ri)njohja e vetvetes në mijëvjeqarin e ri, mendoj se do të ishte e ardhmja e shqiptarëve.

----------
Vini re! Te gjitha te drejtat e rezervuara, nuk mund te botohet pa leje me shkrim nga vet autori.

[Preng Sherri]

Unë mendoj që s'ka nevojë të flitet dhe shkruhet për atë apo këtë fe: fetë sipas mendimit tim nuk janë prodhim i një fuqie që krijoi këtë botë apo njerëzimin por thjeshtë si prodhim i pjellës së Njeriut pastaj më vonë e sundimtarit për të kontrolluar të tjerët më lehtë.
Por meqë jem në këtë shekull të sotshmin edhe mua meqenese jam i lindur me besim trashegues nga prinderit musliman më është mbushë mendja që të ndërroj fenë dhe të kaloj në shugurim për të qenë me besim katolik apo edhe ortodoks, s'ka lidhje kjo gjë ngaqë nuk dua akoma veten ta identifikojë me besimin e njejtë që kanë arabët!

[BEHARI]

qe prinderit e tu kane qene historikisht katolik kjo nuk ka asnje medyshje!!!
qe te kane sjelle dhe ty Preng sherri ne jete si te krishter nuk ka dyshim,pamvarsisht propagandes qe ti mundohe te besh ketu ne forum,pamvarsisht se nuk do mundesh te ndikosh tek asnje myslima!!
megjithate une konstatoj ate papjekurin tuaj,qe dashte pa dashte tregoni nje mos respekt ndaj prinderve tuj!!perse e them kete!??sepse pamvarsisht cfare besimi i parkisnin apo i perkasin prinderit tuaj,ti te pakten nuk do duhej te dilje publikisht duke injoruar apo mos respektuar prinderit e tu,ata te cilet te sollen ne jete ,te rriten me mundime,madje duke u munduar qe te edukojne pamvarsisht se sa ata ja kane arritur,ap sa ti ke amundur te marresh nga ata!!!pra thene shkurt ti tregon nje nencmim dhe mos respekt ndaj prindervet tu!!!
sorry!

[Preng Sherri]

qe prinderit e tu kane qene historikisht katolik kjo nuk ka asnje medyshje!!!
qe te kane sjelle dhe ty Preng sherri ne jete si te krishter nuk ka dyshim,pamvarsisht propagandes qe ti mundohe te besh ketu ne forum,pamvarsisht se nuk do mundesh te ndikosh tek asnje myslima!!
megjithate une konstatoj ate papjekurin tuaj,qe dashte pa dashte tregoni nje mos respekt ndaj prinderve tuj!!perse e them kete!??sepse pamvarsisht cfare besimi i parkisnin apo i perkasin prinderit tuaj,ti te pakten nuk do duhej te dilje publikisht duke injoruar apo mos respektuar prinderit e tu,ata te cilet te sollen ne jete ,te rriten me mundime,madje duke u munduar qe te edukojne pamvarsisht se sa ata ja kane arritur,ap sa ti ke amundur te marresh nga ata!!!pra thene shkurt ti tregon nje nencmim dhe mos respekt ndaj prindervet tu!!!
sorry!

Zoteri behari,
prinderit e mij kanë qenë musliman ( nëna Miradija eedhe babai Selimi) por ata janë përpjekur tërë jetën e tyre të na edukojnë si shqiptarë si atdhetar dhe kombëtar! Për këtë gjë u jam mirënjohës sepse për prindërit e mij feja s'paraqiste asnjë rëndësi karshi interesave të atdheut.
Por në kohën kur shumë shtete e pranuan Kosoven nuk dua që akoma të kem fe të njejtë me ata që kanë arabt të cilët janë klysha të Rusis dhe të Serbisë por të identifikohem me fe nëse duhet çfarë kanë Xhorxh Bushi, Toni Bleri etj. Nëse Toni Bleri kaloj në katolicizem atherë pse këtë gjë mos ta bëjë edhe unë. Sipas teje behari ata që nga katolicizmi kalojnë në fe Muslimane paskan ma shumë respekt pper prinderit se unë që nuk po dua me qenë ma musliman sepse po me vjen marre me pas Fe të njejtë me Gadafin, Mubarakun edhe munafika të tillë.
Me rastin me të parë do të kalojë nga feja muslimane në atë katolike me tërë familjen time! Nuk dua të kem asgjë që ngjetë dhe perngjanë ne arabt dhe me taibanet.
Shqiptarët që të gjithë duhet t'i kthehen fesë së tyre që e kanë pas sepse edhe Zoti si shenjë ua dergojë Ameriken, Francen, Anglinë, Italinë që t'u ndihmojë për t'u hapur syte e me ditë se ku e knaë vendin me kultur fe dhe atdhe e nuk ua dergoj arabet gaqë dashti tua beje të qartë që ata janë musliman e sllav baskë si me pas kan me i ba nji nanë bashkë.
populli shqiptarë me religjion në të ardhmen ka perspektive vetem me shikim kah Perendimi dhe katolicizmi.
Që arabt kanë pas kohë mjaftë me na pranue si shtetë dhe po shifet që sa për ata dera dhe dosa primitive dhe barbare kurr as liri dhe as shtet ss'do t'kishim!
Që nga sot nuk e ndjej ma veten musliman!
I falem zotit që më ndihmoj në këtë rrugë jo vetem mua por edhe popullit tim!
Me gadafin e mubarakun edhe qesi derrash le të rrinë koshtunicat e të tjerët sepse poplli thotë: derri me derrat!
na me baben Amerik dhe me selin e shenjtë të Papatit!

[bakudr]

Shteti Osman nuk ka qene perfaqsuesi i vetem i fese islame megjithese ata persa i perket respektit te feve te tjera ato kane qene nder te paret.
Fakti qe kur njerezit e nderronin fene perpara gjykatesit eshte fakt qe gjendet ne arkivat e shtetit shqiptar.
Shqiperine e kane vizituar edhe shume udhetare europiane qe nga vitet 1600 dhe nuk kane permendur ndonje dhune shteterore.
Stambolli (Kostandinopoja qe njihej me kete emer deri ne shekullin e 19te duke perfshire edhe dokumentat shteterore) gjysmen e popullsise se vet e kishte te krishtere e cifute. Dhe ata te krishtere ishin ata te krishtere tradita e te cileve ortodokse ishte nderruar me force, me shpate nga kisha katolike ne kryqezaten e katert.

[alko71]

Zoteri behari,
prinderit e mij kanë qenë musliman ( nëna Miradija eedhe babai Selimi) por ata janë përpjekur tërë jetën e tyre të na edukojnë si shqiptarë si atdhetar dhe kombëtar! Për këtë gjë u jam mirënjohës sepse për prindërit e mij feja s'paraqiste asnjë rëndësi karshi interesave të atdheut.
Por në kohën kur shumë shtete e pranuan Kosoven nuk dua që akoma të kem fe të njejtë me ata që kanë arabt të cilët janë klysha të Rusis dhe të Serbisë por të identifikohem me fe nëse duhet çfarë kanë Xhorxh Bushi, Toni Bleri etj. Nëse Toni Bleri kaloj në katolicizem atherë pse këtë gjë mos ta bëjë edhe unë. Sipas teje behari ata që nga katolicizmi kalojnë në fe Muslimane paskan ma shumë respekt pper prinderit se unë që nuk po dua me qenë ma musliman sepse po me vjen marre me pas Fe të njejtë me Gadafin, Mubarakun edhe munafika të tillë.
Me rastin me të parë do të kalojë nga feja muslimane në atë katolike me tërë familjen time! Nuk dua të kem asgjë që ngjetë dhe perngjanë ne arabt dhe me taibanet.
Shqiptarët që të gjithë duhet t'i kthehen fesë së tyre që e kanë pas sepse edhe Zoti si shenjë ua dergojë Ameriken, Francen, Anglinë, Italinë që t'u ndihmojë për t'u hapur syte e me ditë se ku e knaë vendin me kultur fe dhe atdhe e nuk ua dergoj arabet gaqë dashti tua beje të qartë që ata janë musliman e sllav baskë si me pas kan me i ba nji nanë bashkë.
populli shqiptarë me religjion në të ardhmen ka perspektive vetem me shikim kah Perendimi dhe katolicizmi.
Që arabt kanë pas kohë mjaftë me na pranue si shtetë dhe po shifet që sa për ata dera dhe dosa primitive dhe barbare kurr as liri dhe as shtet ss'do t'kishim!
Që nga sot nuk e ndjej ma veten musliman!
I falem zotit që më ndihmoj në këtë rrugë jo vetem mua por edhe popullit tim!
Me gadafin e mubarakun edhe qesi derrash le të rrinë koshtunicat e të tjerët sepse poplli thotë: derri me derrat!
na me baben Amerik dhe me selin e shenjtë të Papatit!

Ngutu ore, akoma s'je bere ti Prenge ne realitet? Une kam menduar se ashtu ke qene gjithmone qe nga koha e Abaz Kupit ("Fshati midis ujerave").

[Preng Sherri]

Fetë tek shqiptarët ishin ardhë së bashku me pushtuesit si formë më e mirë dhe aso kohe si më frytdhenesja për të mbajtur nën sundim një popull apo edhe një territor të tërë.
Gjatë kohës së sundimit të Perandoris Osmane ekzistonin disa shkaqe të cilat detyruan shqiptarët që të nderronin fenë e tyre dhe të merrnin një tjetër e cila gjerë në atë kohë ishte e panjohur për ta. Arbërorët, si popull trimë luftarak dhe krenar ndalen si askush tjetër më herët në Histori, marshimin e Perandoris Osmane drejtë Europës. Qëndresa Skënderbejane bëri që Osmanëtt të humbnin nga hovi i mësymjes përpara kështu që u vonuan për 40 vite për t'u afruar detit Adriatik si njëra nga mundësit e kalimit në Europen Perendimore.
Natyrishtë që popujt tjerë të Ballkanit shumë shpejtë ishin nënshtruar. Tashti më dihej që, pas nënshtrimit të Arbërorëve nga Osmanët hakmarrja e këtyre të dytëve do të ishte e paparë në Histori.
Për t'i shpëtuar kësaj hakmarrje, ata që s'mund të iknin përtej detit ndërruan Fenë dha kaluan në Islam. Shkaqet ishin nga më të ndryshmet:
Frika, dhuna por edhe interesi i ruajtjes së mallit, pronave përkundër njëpagesë" haraq" më të volitshem si i besimit islam.Por edhe interesi për t'u avasuar në hierarkin e pushtetit të ri.
Tashti vet ata që kishin sjellë Islamin në Europë, Osmanët pra ( Turqit e sotshëm), e panë që islami që praktikonin arabët ishte i tmerrshëm, i vrazhdë, primitiv dhe shumë barbar. E ndërruan dhe kaluan në besimin musliman të tipit laik!
Pra, islamin në Tokat Shqiptare shqiptarët e pranuan si nevojë për të ekzistuar por jo edhe si nevojë për ta pasur në shpirtë dhe për të praktikuar në jetë. Ata edhe pse nga jashtë luanin rolin e besimtarëve musliman mbrenda shtepive të tyre, largë syrit të nizamëve turkë bënin ritualet e besimit të tyre në Zanafillë ( hiq paganizmin tek Ilirët) atë të Krishterimit Katolik!
Unë në veten time, falë prindërve të mij asnjëherë s'i kishim dhënë rëndësi të veçantë Religjionit. NUk mbanim fare ndonjë libër fetarë ama Librat e Rilindasve s'na mungonin kurrë asnjëherë.Edhe fëmijët në Familje emertoheshin me emra Naim, Asdren, Migjen, Gjergj, Ismail jo në bazë fetare por në atë kombëtare në nderim të Figurave të Rilindjes Kombëtare.
E di që babai na thoshte që, as nuk jemi musliman dhe as katolik apo ortodoks por para se githash jemi shqiptarë dhe ne si populli më i vjetër në Ballkan dhe Europë kemi Fenë tonë, Fenë Shqiptare!
Në vitet e 90-ta shkonim në Kishë për të dëgjuar ligjeratat e priftrinjëve çdo të diele potuajse sikurse që shkonim në xhami për të dëgjuar predikimet e Hoxhës. S'kishte rëndësi të madhe në fliste Dom Lush Gjergi në Kishën " Shën Ndou" Në Prishtinë apo edhe Rexhep Boja në " Xaminë e madhe të Prishtinës".
Me rëndësi ishte që të flisnin kombetarishtë dhe jo fetarishtë!
Se gjaku nuk bëhet ujë u dëshmua më së miri në këtë shekull kur shqiptarët duke qenë në Original të Krishterë të Besimit Katolik, u kthyen kah perendimi ( ngaqë gjaku të tërheqë andej) nga shtetet mike dhe të Krishtera të cilat vendosen për të shpetuar Popullin shqiptarë!
Në Mbrojtje të këtij Populli u ngriten shtetet e Krishtera: Amerika, Franca, Britania, Anglia,Gjermaia, kanada, Australia, japani, Polonia ani pse shumica e shqiptarëve ishin musliman.
A nga shtetet muslimane u vu në mbrojtje të shqiptarëve vetëm Turqia të cilën sumë çka e lidhë me shqiptarët por edhe nga fakti që, Turqia pra, që moti ishte larguar nga barbarizmat Islame të Arabëve të cilët ishin dhe janë këlysh shumë besnik të Rusisë gjegjesishtë Serbisë, duke praktikuar një Besim që dallon nga primitivizmi i Arabëve të ndryshëm...
Këtu shpeshë herë themë kemi të bëjmë me " të ngreh gjaku"... Pra edhe pse shqiptarët ishin të besimit musliman shtetet e krshtera katolike i ngrehte gjaku sikur që gaku i ngrehu edhe shqiptarët nga zanafilla e tyre origjinale apo më mirë me thënë; vëlezerit njohën vëllaun e tyre të gjakut!
kalimi i këtyre 14 vetave në katolicizëm është një akt i lirë, Njerzor por edhe i nevojshëm!
Por herave tjera gjerat e tilla duhet të kordinohen më mirë që të bëhet në një ditë të vetme shugurimi, e ku do të kishte më shumë që do ta bënin këtë gjë. Ta zëmë sikur ta kisha ditur ditën e saktë këtyre 14-ve do t'ju bashkangjitja edhe unë- gjithësesi!
Nuk dua që unë shqiptari i mbretresë Teutes dhe Etlevës; i mbretë Sirrës, bardhylit, gentit, Agroni dhe sternipi i Gjergj Kastriotit të kemë Një Religjion që tek ne shqiptarët është i huajë; si në të folur, si në lutje, si në të shprehur e si në të vesur: një besim që ka të bëjë me arabët me të cilët asgjë s'na lidhë, as feja as ngjyra e lekures, as një e vetme fjalë.
Tekefundit me armiqtë e shqiptarëve s'dua të kem fenë e njejtë. Arabët musliman dhe taliban janë miqët më Besnik të Rusis dhe Serbisë dhe nuk dua që edhe unë të jem akoma mik i Rusis dhe Serbisë sepse sot kush bë dhe emiton arabët nuk është gjë tjetër përpos " këlysh i Rusis dhe i serbisë".
A arabët hon e don kanë qenë satelitet më besnik të Rusëve dhe Serbëve!
Zoti e bekoftë popullin shqiptarë Ameriken dhe të gjithë ato shtete që na pranuan pavarsin pas 17 shkurtit!
mallkuar qoftë ai vendë që me kerkesa të Rusëve dhe të Serbëve vepron sikurse mallkuar qoftë Feja dhe vendi i të githë atyre që veprojnë dhe dëgjojnë Kremlinin dhe Beogradin!

[jimmy-69]

se kuptoj pse disa nga ju (te besimit myslimane) kaq shume mundohen ta fyejn besimin katolik.

me mir dot ishte te informohen pak me shum per besimin e tyre sa i perket islamizmit para se ta sulmojn nje fe tjeter pa marr parasysh se qfare.

disa nga anetaret shkruajn per texte islame ne gjuh islame, jam i bindur qe perkthimin aspak nuk ja din veq aq sa i ka perkthy dikush goj mas goje.

tash 40 vjet prej se jetoj ne kete bot nuk ndigjova predikim shqip ne gjami veqse arabisht dhe seicilen her e kam pyet veten se a kuptohen athua mes vetit!

sa i perket krimbit e flutures eshte e vertet se prej krimbit behet flutura por flutura jeton vetem nje dit e hiq me shum.

sa i perkete asaj se ne shek. XVlll gruaja duhej te zgjedhte ndermjet fese dhe kurores; dihet se ne shtetet arbe dhe ato islame ende gruaja ska asfar te drejtash dhe se e dim ne te gjith se turqit e edhe shum shtete tjera arbe e islame lidhin kurora ndermjet antareve familjare

por prap po pyes pse besimtaret e fese myslimane kan aq shum urrejtje ndaj asaj krishtere. Apo athua na kan lakmi?

[ThE_DaRk_NiGhT]

Ka shume qe e nderrojne fene faret nga preferenca njeriut qe me ke fe ka deshire te jete dhe me ke jo.Nuk ka ndonje gje te ndaluar si pelqen Muhamedi.......... Ikin tek Jezusi ose dhe ne fe te tjera

[qorrbiba]

Per gjithe ata mjerane qe thone qe krishterimi ka ardhur ne Shqiperi nepermjet pushtuesit: Shen Pali shkoi deri ne Iliri (kete e thote bibla) per te perhapur krishterimin dhe e beri para se te perpiqej te shkonte ne Rome.

Si mund te ishte perhapur krishterimi ne Shqiperi, kur krishterimi jo vetem nuk ishte akoma feja e pushtuesit (romakeve) po as nuk njihesh akoma nga pushtuesi (Roma)?

Per me teper, krishterimin e beri fe zyrtare te perandorise romake 4 shekuj me vone nje ilir nga Nishi, Kostandini.

[pryll]

Per gjithe ata mjerane qe thone qe krishterimi ka ardhur ne Shqiperi nepermjet pushtuesit: Shen Pali shkoi deri ne Iliri (kete e thote bibla) per te perhapur krishterimin dhe e beri para se te perpiqej te shkonte ne Rome.

Si mund te ishte perhapur krishterimi ne Shqiperi, kur krishterimi jo vetem nuk ishte akoma feja e pushtuesit (romakeve) po as nuk njihesh akoma nga pushtuesi (Roma)?

Per me teper, krishterimin e beri fe zyrtare te perandorise romake 4 shekuj me vone nje ilir nga Nishi, Kostandini.

Po ti flet për histori dhe merr për burim Biblën?! Ça s'shef këtu...

[qorrbiba]

Po ti flet për histori dhe merr për burim Biblën?! Ça s'shef këtu...

Shen Pali eshte personazh historik. Njihen doreshkrime te tij dhe njohurite mbi udhetimet e tij jane te bazuara ne shume dokumente.

Kuptohet nuk me ka arritur akoma me faks bileta e mushkes qe e coi nga Apollonia e Bullgarise ne Durres, se i ishte prishur mikrofilmi para ca ditesh. Besoj se u kuptuam.

[refet]

kta kane qene njerez te hupet

[Nice_Boy]

A kan dhene ndonje shpjegim keta 14 ish muslimant se cfar kishte te keqe qe ata e ndrruan fen? Se kjo po me intereson me shum ta dija ndoshta kan pas te drejt apo jo.. se kam lexuar kete tem gjith por nuk hasa ne nje shkrim te tilll qe jep shpjegim arsyen pse ata kaluan ne Katolik!

niemand

[jimmy-69]

e sijeni ber ju katolik? kur historia popullit perindimor e pranoj sejan ba me dhun, sai perket fyrjes un nuk mendova ashtu per fyrje , larg asaj, po historija e shqiptarve krejt ndryshe me keta te perendimit, gjermant, epranojn se fehja e tyre nuk ka qen krishterizmi, po medhun prej romave e kan mar, germant epar nuk kan qen katolik.edhe kullat ikan hala se si ikan lan romaket , nuk ban me lexu vetem historin e popullit shqiptar nga shqiptaret, po duhet edhe nga te tjetret, gjithkush edon kombin e vet normal , por realiteti asht ndryshe. tungat.

halo! nuk kemi fjalen per gjerman por per ne!!!
une nuk jam ber katolik por kam lind dhe egzistoj si katolik tash 2008 vjet prej lindjes se KRISHTIT, ku edhe fillon koha e re, nese nuk te pelqen tema qe eshte filluar atehere thuaje ate me fjal si p.sh. nuk me vjen mir se qka kan bere ata te 14, e mos u fut aq fell ne se kush qysh ka qen dhe si ka shku historia se as ti e as une nuk do ta nderrojm ate por me mir shkruaj diqka te menqur dhe diqka qe te na mbaj te lidhur mes vetit si SHQIPTAR. hajt tung e gezuar Pavarsia

[eldonel]

Per gjithe ata mjerane qe thone qe krishterimi ka ardhur ne Shqiperi nepermjet pushtuesit: Shen Pali shkoi deri ne Iliri (kete e thote bibla) per te perhapur krishterimin dhe e beri para se te perpiqej te shkonte ne Rome.

Si mund te ishte perhapur krishterimi ne Shqiperi, kur krishterimi jo vetem nuk ishte akoma feja e pushtuesit (romakeve) po as nuk njihesh akoma nga pushtuesi (Roma)?

Per me teper, krishterimin e beri fe zyrtare te perandorise romake 4 shekuj me vone nje ilir nga Nishi, Kostandini.

Pse a me nje te kalume i bani shqiptaret krishter ai Pali i juaj a ? Mendo pak me shum dhe jo vetem te thuash me nje te kalume se kjo eshte e pakuptimt , per mua me e kuptimt do ishte te thuash gjate asaj kohe disa e pranuan fene dhe shtytje me te madhe i dha konstandini (perandoria romake) nisu mbi baza reale dhe ju te folesh per qefi .