Kryeqyteti po shurdhohet nga zhurmat.

[Shpirt Njeriu]

Deri ne 75 dB shkon ndotja akustike ne disa zona te Tiranes, Durresit, Fierit dhe Vlores. Punetoret e firmave prodhuese, qe punojne nen trysnine e zhurmave rrezikojne te humbasin degjimin pas disa viteve. Mjeket shprehen se jetesa mes zhurmave jane arsyeja kryesore e streseve. Shtohet numri i njerezve qe kane ulje degjimi. Me te shumta jane vizitat pas festave



"Ke ulje degjimi. Mos punon gje dhe pasdite? Zhurmat, stresi dhe lodhja jane shkaku. Merr disa dite pushim", i thote mjeku nje vajze 26 vjecare, duke i treguar diagramen. "Shypjen e tastave te tastieres e degjoj te shumefishuar, duke i pipetire ne vesh, po keshtu dhe zilen e telefonit, thote ajo e cuditur nga kostatimi. Mjeku i perserit se kishte ulje degjimi, dhe i vetmi ilac ishte pushime disa ditore ne nje vend te qete, "larg zhurmave dhe rremujes". Kryeqyteti po shurdhohet nga zhurmat. Trafiku i renduar, ndertimet qe po kryhen vend e pa vend kane shtuar stresin tek njerezit, ne disa raste dhe ulje degjimi. Ne nje studimin te bere nga Insituti i Shendetit Publik dhe Ministria e Mjedisit, eshte vene re se qytetet tona po "shurdhohen" nga zhurmat e shumta. Qytetet me te zhurmshme jane kryeqyteti, Durresi, Vlora, Fieri. Ne keto qytete shkaktaret e zhurmave jane automjetet dhe punimet e shumta ne ndertim dhe ne prodhim, te cilat ndoshin vend e pa vend dhe ne cdo ore te dites. Norma standarde tejkalohet disa here. Gjate dites ndotja akustike arrin nga 40 dB deri ne 75 dB, ne rruget ku ka shume trafik.

Shurdhimi nga puna

Nderkohe vihet re se ne disa firma private norma e zhurmave te lejuara e tejkalon standardin, duke rrezikuar punetoret te shurdhohen. Specialistet shpjegojne se per 10 vjet, niveli i degjimit tek punonjeset e ketyre firmave bie me 50 per qind, qe do te thote se pas 20 vjet pune ne keto mjedise, punetoret shqiptare rrezikohen te humbasin degjimin njehere e pergjithmone. Edhe pse here pas here, specialistet e Institutit te Shendetit Publik u kane kerkuar me force pronareve te zbatojne normat e lejuara, cdo gje ka rene ne vesh te shurdher.

Stresi

Qendra rajonale e Mjedisit, (REC), vlereson se ndotja akustike eshte nje nder shkaqet kryesore te stresit tek qytetaret. Sipas saj, aktivitetet e ndryshme njerezore dhe trafiku i perditshem prodhojne zhurma te niveleve te ndryshme, te cilat behen shqetesuese dhe te pakendshme nese kalohet niveli i lejuar. Zhvillimet dhe ndryshimet qe po ndodhin ne Shqiperi kane sjelle qe niveli i zhurmave te jete rritur ndjeshem, madje specialistet e mjedisit e konsiderojne si "tej normave te lejuara dhe te demshme per shendetin e njeriut".

Zgjidhja

"Konsiderimi i drejte i nivelit te zhurmave ka te beje me disiplinimin e e tyre, parandalimin e efekteve ndotese dhe pershtatjen e tyre mjedisore. Me zhurmat jane te lidhura dhe shqetesimet nervore, streset, pagjumesia dhe rastet e reduktimit te tij. Gjithashtu ka pasur edhe raste te epilepsise, te shkaktuara ne diskoteka dhe aeroporte si pasoje e atij qe quhet "shock akustik", shpjegojne specialistet. Zhurmat e trafikut perbejne shqetesimin kryesor te qyteteve urbane dhe minimizimi i nivelit te zhurmave realizohet permes pershtatjes ne menyre efikase te nivelit te qarkullimit te trafikut, te ekraneve akustike, te shtimit te siperfaqeve te gjelberta, etj

[Shpirt Njeriu]

Shitja e shashkave dhe fishekziare per festat, Krishtlindje dhe Viti i Ri ka nisur. Tregjet kane marre furnizime, por "zeri" i shashkave te hedhura nga femijet dhe adoleshentet nuk ndihet ende. Kjo, jo se ata kane hequr dore nga trembja e "vajzave dhe pleqve", por sepse policia i ndalon. "Nuk na le policia t'i hapim pakot e tua shesim femijeve nje e nga nje. Sapo te degjohet nje shashke qe kercet, vjen polici", thote nje grua ne tregun e quajtur "Tregu Cam", e cila shet fishekziare nga me te ndryshmet. Ajo as nuk i ka nxjerr nga qeskat, i shet ne pako sic jane nga pese e nga dhjete cope, ne menyre qe bleresit te mos ja plasin fishekziaren te kembet. Ky urdher ka bere qe shitja e fishekziareve te jete disa here me e ulet se sa vitet e tjera. Me te pakte jane dhe tregetaret qe kane marre furnizim me fishekziare. "Vetem naten e Vitit te Ri", do te na le policia t'i kercasim", thote nje grua, e cila shet dhe me shumice, keshtu qe nuk e ndjen shume uljen e shitjeve me pakice. Prej dy javesh forcat e policise kane marre nje urdher, sipas te cilit te mos lejojne asnje njeri qe te plasi shashka ne vende publike. Po Te degjojne disa shashka te plasura njera pas tjeteres, policet vijne menjehere. Dhe per femijet mjafton nje e bertitur e tyre, ndersa te rriturit dhe i shoqerojne ne komisariat, per prishje te qetesise publike. Cmimi i nje pakete te shitur nga tregetaret varion nga 5 00 leke deri 1000 leke te reja.

[Shpirt Njeriu]

Fuqia e zhurmes se nje shashke eshte 100 dB, megjithese varet nga lloji. Nese kalon mbi 110 dB, atehere mund te plase dhe daullja e veshit. Kjo mund te shkaktoje dhe shurdhim, pasi eshte nje zhurme e menjehershme ", thote mjeku i semundjeve profesionale ne QSUT-te. Vitet e kaluara, sidomos ne periudhe festash ata kane patur shume pacient, te cilet ankoheshin per ulje degjimi. Kjo pasi nje shashke u kishte plasur te veshet. Por, ne pergjithesi, per shkak te zhurmave eshte shtuar numri i pacienteve te cilet ankohen per ulje degjimi, kjo si pasoje e stresit, lodhjes ne pune, punes naten dhe zhurmave te medha gjate gjithe dites.

Luhatjet akustike

Zhurma perfaqeson nje sasi energjie qe perhapet ne ajer dhe qe perballohet nga aparati i degjimit. Ajo matet me decibeli (dB) qe eshte energjia qe prodhohet nga burimi i zhurmes dhe perhapet ne nje siperfaqe. Pragu i degjimit praktik llogaritet te jete ne 4-5 dB, ndersa niveli i dhimbjes mbi 130 dB dhe niveli kritik 140 DB. Konkretisht ekspozimi per pak kohe ne zhurma me shume se 140 dB sjell shurdhimin e menjehershem te njeriut, ndersa ekspozimi per disa vjet ne zhurma mbi 85 dB sjell nje shurdhim gradual". Burime te ndryshme zhurme kane nivele te ndryshme dB, ndersa diferenca minimale e percaktimit te intensitetit te zhurmes eshte 1 dB. Kjo diference ben qe aparati i degjimit te dalloje zhurmat nga njera-tjetra.

[Pedro]

une po sjell ketu nje tabele ku shpjegohet me mire niveli i zhurmave.